یکی از رایجترین انواع مختلف سبکهای طراحی نما، نمای کلاسیک یا رومی است. این روزها شاهد گرایش مردم، پیمانکاران و طراحان به طراحی و ساخت نمای کلاسیک هستیم. روند رو به رشد این نوع نما، طراحان و معماران را به فکر فروبرده است. هر نمایی مزایا و معایب منحصربهفردی دارد، به همین دلیل ما در این مقاله سعی داریم به ویژگیها و جنبههای مختلف نمای کلاسیک اشارهکنیم تا با آگاهی بخشی، شمارا در انتخاب نوع نمای مناسب با ساختمانتان یاری کنیم.
نمای کلاسیک چیست؟
نمای کلاسیک به نمایی اطلاق میشود که ریشه در معماری روم باستان دارد. این نوع نما، تمام حجم بنا یا بخش اعظم آن را پوشش میدهد.
مصالح:
در این نوع نما، بیشتر از انواع سنگهایی نظیر تراورتن، مرمر، گرانیت و در موارد محدود از سیمانسفید استفاده میکنند. نکتهای که باید در نظر گرفت این است که اجزای زیادی از نمای کلاسیک بهصورت قطعات از پیش آماده هستند و در محل فقط روی بدنه خارجی نما نصب میشوند.نمای کلاسیک یا رومی، نمای رایج
دلایل رواج نمای کلاسیک:
ریشههای فرهنگی:
با توجه به تغییرات سبک زندگی مردم و بررسی روند تمایل مردم و پیمانکاران به داشتن نمای کلاسیک یا رومی، میتوان به رواج تجملگرایی زندگی امروزهی مردم پی برد. درواقع هرچه تزئینات و جزئیات نما، طراحی داخلی و خارجی ساختمان بیشتر باشد نشانگر تمایل مردم به تجملگرایی است. جامعه شناسان بر این باورند که نمای کلاسیک یا رومی پاسخی به نیاز سندروم کاخنشینی مردم است که این در تضاد با معماری اسلامی و معماری ایرانی است.
نکتهی ارزشمندی که ارزش اشاره دارد این است که در طراحیهای سبک معماری اسلامی و ایرانی، توجه طراحان به روح انسانی است به صورتی که تمامی تناسبات و جزئیات در راستای آرامش بخشی به روح انسان است این در حالی است نمای کلاسیک یا رومی بدون در نظر گرفتن روح انسانی و درنهایت صلبیت طراحی میشود که تداوم این سبک، عامل القای خشونت اجتماعی در جامعه خواهد بود، چراکه دیدن هرروز نماهای کلاسیک یا رومی، تداعیکننده دوران سلطنتی روم باستان و نظامی بودن آن است.
احساس مرفه بودن:
گرایش مردم و پیمانکاران به نمای کلاسیک یا رومی از وقتی آغاز شد که ساختمانهای کلاسیک یا رومی با بیشترین قیمت در شهرهای مختلف مخصوصاً تهران به فروش رسید و این باعث شد که افراد ثروتمند برای به رخ کشیدن داراییهایشان به ساخت نماهای کلاسیک یا رومی پرداختند، این روند محدود به مناطق بالای شهر تهران نشد و مردم قشر متوسط نیز درگیر این رقابت بیاساس شدند.
در دسترس بودن مصالح:
از عوامل دیگر گسترش نمای کلاسیک یا رومی باید به در دسترس بودن مصالح آن اشاره کرد. درواقع کشف معادن سنگ بهخصوص سنگ تراورتن باعث شد مصالح موردنیاز این نما بهراحتی خریداری شود و به مصرف برسد. از طرفی افزایش کشف معادن سنگ باعث کاهش قیمت سنگ در بازار شد و این تمایل مردم را به نمای کلاسیک یا رومی افزایش داد.
شاخص سازی ساختمان:
همانطور که میدانیم اولین عامل تأثیرگذار بر مخاطب ساختمان، نمای خارجی آن است پس برای جذب مخاطب میتوان از طریق شاخص سازی نمای ساختمان اقدام کرد. نمای کلاسیک یا رومی پاسخ مناسبی برای متفاوت کردن ساختمان نسبت به دیگر بناهاست. تناسبات و نظم موجود در طراحی نمای کلاسیک یا رومی دلیل زیبا شدن این نوع نما است.نمای کلاسیک یا رومی ، نمای سلطنتی
طراحی نمای کلاسیک یا رومی:
جایگاه طراحی نما بر همگان مشخص است. همانطور که میدانید نما و طراحی اصولی آن از مهمترین مواردی است که در ساختمانها باید توسط متخصصین مربوطه انجام شود. در طراحی نمای کلاسیک یا رومی علاوه بر تمامی مواردی که در طراحی نما بهصورت کلی در نظر گرفته میشود باید به یک سری موارد اضافهتری همچون تناسبات میان اجزای بهکاررفته در نمای کلاسیک توجه کرد. برای طراحی نمای کلاسیک از یک سری حجمها و المانهای از پیشساخته شده استفاده میشود که هرکدام از آنها با توجه به حجم کلی ساختمان دارای مشخصات ابعادی خاصی هستند. در ادامه به معرفی برخی از المانهای رایج نمای کلاسیک میپردازیم:
۱-ستونهای کوتاه تزئینی
۲-استفاده از ستونهای با سطح مقطع دایره بهجای چندضلعی
۳-سرستونها و کلهگاویها
۴-قوسهای بزرگ همراه با نقشههای ظریف برجسته
۵- انواع کتیبه، گلوییها، هلال، قاب پنجره
استفاده از المانها ارتباط مستقیم با میزان بودجه سازنده دارد. بهعبارتدیگر هرچه بودجه ساخت کمتر باشد تعداد المانهای استفادهشده کمتر خواهد بود.
نکتهی دیگری که در طراحی و اجرای این نوع نما باید مدنظر قرارداد، متناسب بودن المانهای بهکاررفته است درواقع ابعاد المانهای بهکاررفته، با توجه به ویژگیهای ابعادی ساختمان تغییر خواهد کرد. درنتیجه نمای کلاسیک یک نمای منحصربهفرد است. به همین دلیل نمیتوان نمای ساختمانهای مختلف را کپیبرداری کرد.نمای شاخص، نمای کلاسیک یا رومی
اجرای نمای کلاسیک:
از مهمترین و حساسترین مراحل نمای کلاسیک اجرای آن است. شگفتانگیز است اگر بدانیم اجرای دقیق و اصولی نمای رومی یا کلاسیک، تضمینکننده یک نمای زیبا و ماندگار برای بنا خواهد بود. این در حالی است که کوچکترین سهلانگاری در حین اجرا، میتواند عواقب جبرانناپذیری را رقم بزند. اگر دنبال چرایی این صحبت باشید باید اشارهکنم که حجم زیاد مصالح استفادهشده باعث سنگین شدن نمای ساختمان خواهد شد به همین دلیل جدا شدن و سقوط هر قسمت از نما، تلفات مالی و جانی زیادی را در پی دارد. به همین خاطر توصیه میشود که از نمای کلاسیک یا رومی در مناطق زلزلهخیز کمتر استفاده شود یا حداقل در صورت استفاده از اصولی بودن اجرای آن اطمینان حاصل کنید.
هشدار دیگری که لازم به ذکر است استفاده از مصالح با کیفیت است. در نمای کلاسیک یا رومی، حجم سازی برای برجسته کردن نما و جلوه بیشتر آن، کاری است که شاهد رواج آن در بین فروشندگان سنگ بهجای حجمهای از پیشساخته شده هستیم. هرچند که حجم سازی برای فروشندگان سنگ، همراه با سود مالی زیادی است عامل بسیاری از تلفات بعد از اجرای نما، ازجمله جدا شدن صفحات حجم و همینطور سقوط آن است. به همین دلیل استفاده از حجمهای کارگاهی که از سنگهای دورریز ساختهشدهاند منسوخشده است.