گرافیک رایانهای یا گرافیک کامپیوتری یکی از قدیمیترین شاخههای علوم رایانه است که به ترسیم، تغییر، و کار با تصاویر به شیوههای محاسباتی و رایانهای اقدام مینماید. گرافیک رایانهای یکی از پرجاذبهترین و وسیعترین کاربردهای رایانهها لست. بازیهای رایانهای، برنامههای ساخت پویانمایی دوبعدی و سهبعدی، شبیهسازیهای محاسباتی، و پردازش تصاویر را میشود بهعنوان چند نمونه نام برد.
از جمله کاربردهای گرافیک رایانه، قبضه کردن صنعت چاپ که در گذشته کار بسیار سخت و دشواری بود، از مرحله طراحی تا لیتوگرافی و نهایتا چاپ، توسط رایانه، می باشد. امروزه گرافیک رایانه، با دقت بالایی که در ترسیم و تصویر سازی دارد، در صنایع مختلف دیگر مانند هوا و فضا، پرواز، در شبیه سازی های پروازی، در صنعت فیلم سازی، در نقشه کشی و… نیز استفاده می گردد و بسیاری از خطاهای نموداری و تصویر سازی را به حداقل رسانده است.
گرافیک رایانه یا برای تصویر سازی یا برای ویرایش تصاویر با دقت بالا، استفاده می گردد. انواع تک بعدی، دو بعدی واین روزها نوع سه بعدی آن در بیشتر مشاغل مربوط به گرافیک، جای خود را باز کرده است و برخی صنایع، و بدون گرافیک رایانه، قادر به فعالیت نمی باشند.
انواع گرافیک رایانه ای
نرمافزارهای مورد استفاده در کارهای گرافیکی را میتوان بر اساس گرافیک رایانه یا CG به دو دسته بزرگ تقسیم کرد:
I. نرمافزارهای Raster یا نقشه بیتی که بر اساس پلت های رنگ، Pixel ها و نقاط کار می کنند همانند Photoshop و یا Corel Photo Paint
II. نرمافزارهای Vector یا برداری که معمولا برای ایجاد تصاویر گرافیکی از فرمولهای ریاضی و معادلات دیفرانسیل بهره میبرند. همانند Corel Draw و یا Adobe Illustrator
ساختار هر دوی این نرم افزارها کاملا با هم متفاوت است. هر چند نرم افزارهای Raster را جزو تولید کنندگان تصاویر گرافیکی می نامند ولی در واقع گرافیک Raster یا Bitmap ماهیت ویرایشی دارند تا تولیدی، یعنی بیشتر برای ویرایش تصاویر بکار می روند تا تولید تصاویر و البته نقطه قوت نرم افزارهای گرافیکی مبتنی بر بیت مپ در ویرایش و فیلتر گذاری بر روی تصاویر است هر چند برای خلق یک موضوع گرافیکی نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
گرافیک پیکسلی یا رستری
این نوع گرافیک تشکیل شده است از خانه های پیکسلی که دارای درجه مشخصی از یک رنگ می باشند و وقتی این پیکسل ها در کنار یکدیگر با درجه رنگهایی مختلف از هم، قرار می گیرند، تصاویر را تشکیل می دهند. در گرافیک پیکسلی به دلیل اینکه شما با رنگ پیکسل ها سرو کار دارید، قادر به ویرایش، حذف یا ایجاد تصویر یا عکس نیستید. تنها می توانید عکس یا تصاویر دیجیتال را توسط دسترسی به پیسلهای رنگی آن، ویرایش نمایید. آنچه در گرافیک رستری اهمیت دارد، تعداد پیکسل های رنگی در اینچ می باشد، زیرا این تعداد، کیفیت رنگی و وضوع تصویری عکس دیجیتال را مشخص می کند. به تعداد پیکسل های رنگی در اینچ، رزولوشن می گویند. و مقدار رزولوشن، همان مقدار پیکسل ها را در واحد اینچ مشخص می کند که اصطلاحا به آن واحد dpi می گویند (یعنی Dot Per Inch یا تعداد نقاط در اینچ).
همین واحد dpi است که باعث می شود وقتی شما یک تصویر رستری را بزرگ نمایی می کنید، کیفیت تصویر پایین تر می اید. زیرا هرچه هم که آنرا بزرگ تر کنید نمی توانید رزولوشن یا تعداد پیکسل های آن را در واحد اینچ افزایش دهید. کیفیت این تصاویر با سایز ارتباط مستقیم دارد.
گرافیک وکتور یا برداری
این نوع گرافیک، گرافیکی رایانه ای است که با فرمولهای ریاضی سر و کار دارد. از خط ها، منحنی ها و اشکالی که دارای بعد و مختصات ریاضی می باشند و مکان آنها با x و y تعریف می گردد. دارای طول و عرض ریاضی می باشند و رزولوشن آنها با تغییر سایز، تغییر نمی یابد. بنابراین کیفیت تصاویر در هر سایزی یکسان می ماند و این کار از طریق محاسبات ریاضی انجام می شود.
این گرافیک یکی از بهترین و پرکاربردترین انواع گرافیک رایانه است، برای کار تصویر سازی استفاده می شود و طراحی آرم ها و گاهی تصویر سازی کتاب های کودک و… توسط برنامه های وکتوری انجام می شود.