الکترونیک صنعتی
Industrial Electronic
- انواع منابع تغذیه را نام ببرید.
منبع جریان و منبع ولتاژ.
- چهار روش کنترل ولتاژ را نام ببرید.
استاتیک سوئیچ، اتو ترانس، هسته‌های اشباع شونده و سوئیچینگ.
- چرا تریستور خود‌روشن‌شونده است؟
چنانچه دو سر تریستور از حد مجاز آن تجاوز نماید احتمال روشن شدن خود به خودی تریستوروجود دارد.
- یک کاربرد از تریستور بک‌تو‌بک نام ببرید.
در کنترل پاور از دو تریستور بک‌تو‌بک استفاده میشود.
- روش کنترل ولتاژ با هسته اشباع‌شونده را توضیح دهید.
بطور کلی راکتورهای قابل اشباع برای کنترل ولتاژ به‌کار میروند. هسته اشباع‌شونده در اصل یک سلف متغیر است که از نظر ساختاری هسته و نوع سیم‌پیچی، انواع متنوعی داشته ولی بطور کلی دارای دو سیم‌پیچی است که یکی از آنها حامل جریان متناوب خط و دیگری سیم‌پیچی کنترل و متصل به منبع ولتاژ دی‌سی است؛ با تغییر ولتاژ دی‌سی، چگالی شار مغناطیسی (تزریقی از دی‌سی) در هسته تغییر کرده در نتیجه مقدار پرمابیلیتی هسته تغییر میکند؛ در شرایط اشباع، تغییرات جریان متناوب ورودی اثری بر تغییر شارمغناطیسی هسته نداشته (هسته دارای پرمابیلیتی (نفوذ مغناطیسی) صفر بوده) و راکتور به مثابه یک سلف اتصال کوتاه عمل میکند. با تغییر شار ثابت که با کنترل ولتاژ دی‌سی اتفاق می‌افتد، مقدار پرمابیلیته هسته و به تبع آن، مقدار اندوکتانس تغییر میکند و هسته از حالت اشباع و اتصال کوتاهی خارج شده و متناسب با اندوکتانس خود، سهمی از ولتاژ ورودی خط را به خود اختصاص میدهد. بنابراین وابسته به شرایط بار می‌توان با کنترل ولتاژ دی‌سی و ایجاد یک سلف متغیر در نهایت به کنترل ولتاژ پرداخت.
- کاربرد راکتور ثابت و متغیر را توضیح دهید.
در شرایطی که بخواهیم بخشی از ولتاژ خط به بار منتقل شود و ولتاژ ورودی به بار تحت کنترل باشد، همواره از یک راکتور با بایاس ثابت دی‌سی که در شرایط غیر اشباع بوده استفاده میشود تا بتواند بخشی از ولتاژ را از آن خود کرده و به مثابه یک ترمز عمل نماید.؛ برای تغییر اثر بایاس دی‌سی نیز با تغییر بایاس متغیر راکتور، در کل ولتاژ ورودی به بار را تغییر داده و بعبارتی کنترل می‌نماییم.
- مفهوم PWM چیست؟
تکنیک مدولاسیون پهنای پالس ما را قادر به تولید پالس‌هایی با فرکانس و دیوتی سایکل دلخواه برای تحریک سوئیچ‌های پاور میکند. برای کنترل میزان توان گرفته شده از منبع، با استفاده از on-off switchingمقدار توان انتقال یافته به بار متناسب با درصدی از زمان است که پالس تحریک، حالت روشن‌کن را به سوئیچ فرمان میدهد.
- راه اندازی soft starter چیست؟
سافت استارتر یا راه انداز نرم یک تجهیز الکترونیکی است که به منظور شتابگیری و شتاب‌دهی (راه اندازی و توقف) با کنترل ولتاژ اعمال شده در حین راه اندازی و توقف، برای موتورها با قدرت بالا طراحی شده است. برای مثال از آنجائی که امپدانس موتور القایی در توقف بسیارکم است وجریان عبوری باتوجه به سطح ولتاژ، می‌تواند بسیار بالا باشد، درصورتیکه موتورمستقیما به تغذیه خط وصل‌گردد، درلحظه راه اندازی جریان بسیار زیادی عبورنموده وگشتاو ربسیار زیادی ایجاد می‌شودکه مورد نیاز نبوده وباعث صدمات مکانیکی واستهلاک ادوات می‌گردد. لذابرای راه اندازی نرم موتورالقایی سه فازبااستفاده ازشش عددSCR (گاهاچهارعددکه برروی دو فازقرارمیگیرد) که به صورت پشت به پشت متصل شده اند (تریستور بک تو بک)،سافت استارتر قادربه تنظیم ولتاژاعمال شده به موتوردرهنگام راه اندازیازصفرولت تا ولتاژ نامی خط تغذیه است. فیدبک تامین شده ازموتوربه مدارنیز،کنترل زوایای آتش کردنSCR رابه منظورتثبیت وپایدارسازی موتوردرحین شتابگیری، انجام میدهد.
- IGBT چیست و چه کاربردی دارد؟
IGBT (ترانزیستور دو قطبی با گیت عایق شده) جزء نیمه هادی‌های قدرت بوده و در درجه اول به عنوان یک سوئیچ الکترونیکی استفاده میشود که در دستگاه‌های جدید برای بازده بالا و سوئیچینگ سریعاست و از ترکیب ۲ نوع ترانزیستورBJT و MOSFET ساخته شده‌است به‌طوریکه از دید ورودییکMOSFET را می‌بینید و از دید خروجییک BJT و در کل مزایای ۲قطعه را دارد.
- دو مدار زیر را که دو کاربرد مختلف از IGBT است به‌صورت مختصر تشریح کنید.
- مزیت روش بستن مدار به‌صورت زیگزاگ را توضیح دهید.
مزیت اتصال زیگزاگ در آن است که نوترالی با ولتاژ نزدیک صفر فراهم می‌آورد ضمن آنکه می‌توان امپدانس ساقها را به‌نحوی محاسبه کرد که در موقع اتصالی فاز به زمین، جریان اتصالی از مقدار معینی بیشتر نشود و به عبارت دیگر در زمان ارت فالت جریان از هر سه بازو و از تعداد سیم‌پیچ‌های با دور مساوی عبور میکند و باعث میشود آمپر دورهای تولید شده در هر بازوی هسته یکدیگر را خنثی کرده و تنها درصد ناچیزی به‌صورت تلفات و پراکندگی ظاهر شود.
- انواع CT را نام ببرید.
حفاظتی و اندازه‌گیری.
- کاربرد مدار Snubberرا توضیح دهید.
برای کاهش آسیب‌های حالت گذرای الکتریکی سیستم و جهت حفاظت مدارهای الکترونیکی در مقابل تغییرات ولتاژاستفاده میشود.اسنابر عموماً در مدارهای با بار القای الکترومغناطیسی بکار گرفته میشود. ساده‌ترین نوع آن یک خازن سری شده با مقاومت است که به‌صورت موازی با سوئیچ‌ها و رله‌ها جهت حذف اسپایک‌های وارده قرار می‌گیرد.
- روش تست دیود از روی ظاهر آن را توضیح دهید (چگونه از سلامت آن اطمینان پیدا کنیم؟)
قطعات نیمه هادی اتصال باز یا اتصال کوتاه که قابلیت استفاده ندارند، درصورت اتصال کوتاه شدن می‌سوزند و اغلب نشان انهدام هم ندارند ولی اتصال باز در دیودها 90 درصد با انهدام همراه است.
- چرا در ترانسفورماتورهای رکتیفایر، CT در سمت خروجی استفاده نمی‌شود؟
در سمت اولیه هارمونیک‌های کمتری اثر می‌گذارد.
- چرا در این پست کنترل 380 ولت بسیار مهم است؟(در یک جمله)
چون تغذیه هسته اشباع شونده از طریق این ولتاژ انجام میشود.
- پروتیستور چیست و چه ویژگی بارزی دارد؟
پروتیستور یا Protective Thyristor یک فیوز محافظتی برای ادوات نیمه هادی است. ویژگی بارز آن سرعت خیلی بالای آن در قطع شدن است.
- دلیل استفاده از برقگیر چیست؟
وقتی بار به یکباره حذف شود بار سلفیِ جریان معکوس ایجاد میشود: ، و اسپایک ایجاد میکند. لذا از برقگیر برای حذف اثر این جریان استفاده میشود تا از ایجاد جرقه و حریق جلوگیری شود.
- مفهوم UK% یا امپدانس درصد چیست؟
برای مثال Uk%=6%یعنی در لحظه اتصال کوتاه جریان طرف دوم به‌ازای اعمال 6% ولتاژِ ورودی به طرف اول، به حد نامی خود می‌رسد؛ بنابراین چون همیشه صددرصد ولتاژ به طرف اول اعمال میشود پس طرف دوم جریانی معادل 100 تقسیم بر 6 یا صد تقسیم بر ukخواهد داشت که چندین برابر جریان نامی است. لذا در طراحی اولیه و انتخاب ادوات خطوط، تامین ظرفیت تحمل این جریان الزامی است.
- ساختن منبع جریان در صنعت چگونه است؟
برای ساختن منبع جریان یک منبع ولتاژ را با یک سلف با مقداری در حدود هانری سری می‌کنیم تا جریانی پیوسته و مستقل از بار اهمی داشته باشیم. عیب این نوع منبع جریان این است که در لحظه قطع و وصل بدلیل بزرگ بودن مقدار اندوکتانس(در حدود هانری) اسپایک بوجود میآید. ( )
- وقتی هسته ترانس به اشباع برود چه اتفاقی می‌افتد؟ راه‌کار مقابله با آن چیست؟
در شرایط اشباع تغییرات اندوکتانس هسته بسیار ناچیز خواهد بود و ولتاژی سمت ثانویه القاء نمی‌شود، به‌طوریکه با افزایش دامنه تغییرات جریان در سمت اولیه عملا این تغییرات در سمت ثانویه منتقل نمی‌شود و سیگنال برش خورده و تولید هارمونیک میکند. راه‌کار مقابله افزایش باراست تا جریان ثانویه کاهش یافته چراکه شار درون هسته متناسب با: است لذا با کاهش جریان شار کاهش یافته و هسته را از حالت اشباع خارج میکند.
- چگونه منبع جریان را به منبع ولتاژ تبدیل کنیم؟
یک مقاوت را با منبع جریان موازی می‌کنیم.
- انواع تلفات در ترانس را نام ببرید.
تلفات ترانسفورماتور شامل تلفات اهمی سیم‌پیچ‌ها و تلفات هسته شامل هیسترزیس و جریان گردابی است. البته تلفات کمی هم در دی الکتریک عایق مواد و میدان‌های پراکنده ترانسفورماتور وجود دارد.
- با توجه به یکسان نبودن دقیق منابع ولتاژ چگونه می‌توان جریان خروجی آنها را در حالت موازی یکسان کرد؟
برای شبیه تر شدن هرچه بیشتر دو منبع به‌طوریکه از هر دو تقریبا به اندازه مساوی جریان بگذرد و یکی از منابع مصرف کننده دیگری نگردد، یک سلف در حدود میلی هانری به‌صورت حلقوی دور سیمهای خروجی هر منبع قرار می‌دهند.
- حالت‌های مختلف ارتباط دو منبع ولتاژ را نام ببرید.
Tracking، Floating،Serial، .Parallel
- انواع سوئیچ نیمه هادی را نام ببرید.
دیود، تریستور، دیاک، ترایاک، انواع ترانزیستورها، IGBT، GTO و…
- مزیت GTO نسبت به IGBT چیست؟
در واقع GTO تریستوری است که قابلیت خاموش شدن از طریق تحریک گیت را دارا است. هم سرعت IGBT ها را دارد هم حساسیت آنها را ندارد.
- هدف از کنترل توان، جریان و یا ولتاژ چیست؟ (شرایط بار؟)
منظور از کنترل این پارامترها این است که تغییرات بار، روی آنها اثر نگذارد. و همواره در مقدار تقریبا ثابتی باقی بماند.
- چهارنوع کابل در صنعت را نام ببرید.
PVC- XLP- EPR- HEPR
- شعاع خمش، تحمل دمایی و هزینه استفاده از کابل PVC را با EPR مقایسه کنید.
برای PVC شعاع خمش حداکثر 12 برابر قطر کابل است یعنی خیلی بسته نمی‌شود. تحمل دمای تا 90 درجه سانتی گراد را دارد.
برای EPR شعاع خمش حداکثر6 برابر قطر کابل است یعنی منعطف تر بوده و بیشتر بسته میشود. تحمل دمای 250 درجه سانتی گراد را دارد. در PVCباید مقطع را بزرگتر کنند که یعنی مس بیشتر پس در کل از نظر هزینه تفاوت چندانی با EPR ندارد.
- تفاوت کابل EPR با نوع HEPR و XLPEچیست؟
وزن کمتر HEPR در مقابل EPR و ظرفیت جریانی بیشتر با مقطع یکسان است.
EPR &HEP
In continuous regime: 90°
In overload: 130°C
In short circuit: 250°C
XLPE
In continuous regime: 105°C
In overload: 140°C
In short circuit: 250°C
- چرا ظرفیت جریانی کابل در خاک با رطوبت و دمای معمولی بیشتر است؟
به دلیل تبادل دمایی بهتر در خاک.
- با استفاده از رابطه ثابت کنید در یک سیستم سه فاز متعادل ستاره، جریان سیم نول صفر است.
- مدار زیر را در یک سطر توصیف کنید و بگویید فرکانس خروجی چندبرابر فرکانس هر فاز است.
-
یکسو ساز سه فاز
- ولتاژ دی‌سی و موثررا برای خروجی یکسوساز پل در حالت تکفاز باهم مقایسه کنید.
ولتاژ دی‌سی سطح زیر منحنی سیگنال است که در سیگنال های متناوب سینوسی برایر صفر است ولی در سیگنالهای یکسو شده بسته به تعداد فاز و روش یکسو شوندگی این مقدار متفاوت است. اما ولتاژ موثر یا Root Mean Square جذر انتگرال توان دوم سیگنال یا همان انرژی سیگنال است. در کاربردهای دی‌سی، نسبت این دو به هم مهم است. به‌عبارتی استفاده از ادوات نیمه هادی برای یکسو کردن ولتاژ، دقیقا به دلیل افزایش این نسبت است..
- دو روش یکسوسازی (پاور) را نام ببرید.
استفاده از تریستور و دیود.
- چرا درCircuit Breaker دی‌سی، در صورت اتصال منبع به پلاریته‌های متناظر روی سیرکت بریکر(علامت مثبت منبع به علامت مثبت بریکر و منفی به منفی وصل شده است)، باید پلاریته اینورتر و یا مصرف کننده نیز، فارغ از هر علامتی که روی بریکر است در راستای پلاریته منبع متصل شوند؟
علت آن است که مطابق شکل، بریکر دی‌سی، از اتصال دو بریکر تکفاز بدست میآید و مسیر عبور جریان بصورت مستقیم از بریکر خارج میشود. بنابراین با وجود درج علامت منفی روی بریکر و در راستای خروج جریان مثبت، نباید سر منفی مصرف کننده را به آن متصل کرد. بلکه باید با توجه به مسیر مستقیم عبور جریان مثبت و یا منفی منبع، فارغ از علامت درج شده روی خروجی بریکر متصل کرد.
کنترل‌کننده منطقی قابل برنامه‌ریزی
Programmable Logic Controller ( )
- چند نوع شبکه ارتباطی صنعتی را نام ببرید.
CANBUS- PROFIBUS- MODBUS- LAN- PROFINET
- بهترین شبکه ارتباطی صنعتی از نظر ایمنی و نویز کدام است؟
شبکهPROFIBUS
- بستر فیزیکی اتصال شبکه ها اکثرا از چه نوعی است؟
RS485
- مزیت شبکه PROFINETبر PROFIBUSدر چیست؟
سرعت انتقال دیتا در شبکه پرافی نت بسیار بیشتر از پرافی باس است و در حدود یک گیگابایت بر ثانیه در مقایسه با 12 مگابیت بر ثانیه است که البته‌این سرعت در آزمایشگاه و در بحث مانیتورینگ حاصل شده است نه کنترل فرآیند.
- تبادل اطلاعات در شبکه به روش Token را مختصر توضیح دهید.
در شبکه‌ای از نودها نحوه تبادل اطلاعات با روش توکن این‌گونه است که ابتدا شبکه یک توکن (جریانی از داده، بیت‌های از پیش فرم‌‌‍‌دهی شده) را تولید میکند. این توکن در بین تمام نودها می‌چرخد تا یک نود سیگنالی مبنی بر تبادل اطلاعات منتشر کند که در آ‌‌ن‌صورت توکن به آن نود داده میشود. در حین تبادل اطلاعات از آن نود به شبکه هیچ اطلاعاتی بین سایر نودها مبادله نمی‌گردد.
- به‌طور کلی چند نوع فیبر نوری در شبکه های صنعتی استفاده میشود؟
دو نوع فیبر نوری شیشه‌ای و پلاستیکی.
- برای ارتباط فواصل زیاد از چه نوع فیبر نوری استفاده میشود؟
در فیبر نوری شیشه‌ای تلفات کمتر است به همین دلیل برای فواصل دور مناسب‌تر است.
- مفهوم Hot Redundant در منابع تغذیه چیست؟
در بحث منابع تغذیه Hot Redundantبه آماده بودن دو سیستم جهت در دست گرفتن کنترل در شرایط بحرانی گفته میشود و دو سیستم با هم سنکرون هستند.
- ارتباط پروتکل شبکه با مدیا را توضیح دهید.
اینکه معماری هر شبکه چگونه باشد کاملا مستقل از اطلاعاتی است که در آن منتقل میشود؛ به‌عبارتی اینکه بسته‌های دیتا از چه مسیری و چگونه منتقل می‌شوند مربوط به معماری و بستر شبکه است ولی اینکه در هر فریم اطلاعاتی مثلا 16 بیتی دیتا، هر بیت مسئول چه چیزی است به پروتکل آن برمی‌گردد. نحوه چینش این بیت‌ها در هر فریم را پروتکل تعیین میکند.
- مفهوم Sink و Source را توضیح دهید.
ورودی های دی‌سی از نوع Sink/Source : باتوجه به مسیر جریان بین سنسور و کانال کارت ورودی DC این کارت به دو نوع سینک و سورس تقسیم میشود. این تقسیم‌بندی برای نوع AC وجود ندارد. اگر مسیر جریان از سمت سنسور به کارت باشد، سنسور به عنوان سورس و کارت به عنوان سینک است و بالعکس. در مورد خروجی Sink/Source مشابه ورودی، اگر مسیر جریان از سمت مصرف کننده به سمت کانال کارت باشد، کارت خروجی از نوع Sink است و اگر از سمت کارت به سمت مصرف کننده باشد، Source است. لازم به ذکر است که این دو از نظر نوع ترانزیستور متفاوت هستند.
- مفهوم Multiplex را توضیح دهید.
جهت انتقال اطلاعات از چندین ورودی به چند خروجی و بالعکس از طریق یک کانال ارتباطی به‌طوریکه تداخل پیش نیاید از مالتی‌پلکس استفاده میشود. مالتی‌پلکس روشی است که با دراختیار گذاشتن کانال به یک دسته ورودی و خروجی مانع از تداخل اطلاعات میشود.
- دلیل اهمیت حالت Active Low و Active high در کلید چیست؟
در بحث ایمنی مهم است که حالت فعال بودن کلید کدام یک از حالات صفر(باز) و یا یک(بسته) بودن آن است.
- فلیپ فلاپ چیست و چه کاربردی دارد. انواع آن را نام ببرید.
فلیپ‌فلاپیک سلول حافظه میباشد. یک فلیپ‌فلاپیا لچ امکان ذخیره‌سازییک بیت را داردکه می‌تواند در حالت یکیا صفر باشد. چنین سلول حافظه‌ای برای نگهداری حالتو مدارهایی که در الکترونیک به عنوان مدارهای ترتیبییاد میشود، استفاده میشود.در اصطلاح علمی، لچ حساس به سطح است، و فلیپ‌فلاپ حساس به لبه. به همین دلیل زمانی که لچ فعال میشود، وضعیت آن روشن است درحالیکه یک فلیپ‌فلاپ تنها با تغییر ، حالتش تغییر میکند. از انواع آن می‌توان SR، JK، D وTرا نام برد.
- مدت زمان نرمال اسکن‌تایم در PLC زیمنس چقدر است؟
اسکن‌تایمیعنی یک پالس با یک اجرای برنامه از بالا به پایین که نرمال 10 میلی ثانیه در نظر گرفته می شود.
- اگر در کانتر مقدار set را 100 قرار دهیم تعداد شمارش کانتر چقدر خواهد بود؟
Setعدد صد را در کانتر قرار می دهد و سپس با فرمان شمارش رو به بالا و یا پایین کانتر از صد شروع کرده و به بالا ویا پایین شمارش میکند.
- جدول منطقی زیر را تکمیل کنید.
| NOR(A,B) | NAND(A,B) | XOR(A,B) | XNOR(A,B) | OR(A,B) | AND(A,B) | B | A |
| 1 | 1 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| 0 | 1 | 1 | 0 | 1 | 0 | 1 | 0 |
| 0 | 1 | 1 | 0 | 1 | 0 | 0 | 1 |
| 0 | 0 | 0 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
- در پی‌ال‌سی سه فرمت را برای اعداد نام ببرید.
Int ، Real، String
- کمترین و بیشترین واحدحافظه در پی‌ال‌سی را نام ببرید.
Bit کمترین و DW یا double wordکه 32 بیت بیشترین است.
- با یک مثال تفاوت دستور TRUNC و ROUND را توضیح دهید.
TRUNC(1.05)=ROUND(1.05)=1 ولی TRUNC(1.5)=1 ، ROUND(1.5)=2؛ برای تبدیل فرمت Real بهIntegerاز این دو دستور استفاده میشود که ترانک قسمت اعشار را حذف میکند ولی رند همان قاعده رند کردن است.
- دستور ITD چه کاری انجام میدهد؟
از آنجایی‌که میزان حافظه تخصیص داده شده به اعداد صحیح یا Integer 16 بیت است ولی float یا Real 32 بیت است ابتدا با دستور ITD یا Integer to Double wordمیزان حافظه را 32 بیتی می‌نماییم سپس با دستور DTR یا Double to real نوع آنرا real می‌نماییم.
- برای راه‌اندازی نرمموتور با توان 500 کیلووات از چه تجهیزی استفاده میشود؟
با استفاده از soft start این عمل صورت می‌گیرد.
- دمپر استفاده شده در فنهای خنک کننده در شرایط راه‌اندازی باید بسته باشد یا باز؟ چرا؟
باید بسته باشند چون اگر باز باشد Full loadاست و جریان فوق‌العاده زیادی کشیده میشود.
- کاربرد C-clamp یا C-bus چیست؟
ماژول‌ها (البته نه همه) در رک PLC از طریق C-clamp به هم وصل می‌شوند و در اصل قطعه‌ای است که اطلاعات باس از طریق آن بین دو ماژول مجاور منتقل میشود.
- پنج زبان برنامه نویسی در انواع پی‌ال‌سی را نام ببرید.
LAD، FBD، STL، SFC، SCL.
- به‌نظر شما یک کتاب هزار صفحه‌ای از نوع تکست چه مقدار حافظه اشغال میکند؟
حدود 250 کیلو بایت حافظه اشغال میکند.
- دستورالعمل AND در پی‌ال‌سی ظرف چند پالس اجرا میشود و طول هر پالس در سری 400 چقدر است؟
بطور کلی هر Instruction ای مثل AND در PLC ظرف 6 سیکل انجام میشود که هر سیکل در حدود چهار دهم نانو ثانیه است.
- کابل پرافی‌باس باید به چه پورتی در پی‌ال‌سی متصل شود؟
به پورت DP .
- نحوه ریست شدن پی‌ال‌سی به‌صورت warm یعنی چه؟
برنامه از اول اجرا میشود و یک سری از حافظه پاک میشود.
- Retentive Memory چیست؟
محدوده‌ای از حافظه است که با خاموش روشن شدن PLC پاک نمی‌شود و با ریست نوع warm هم از بین نمی‌رود.
- هر رک پی‌ال‌سی چند اسلات دارد؟
11 اسلات دارد.
- Power supplyدر اسلات چندم رک جای می‌گیرد؟
اسلات اول.
- در صورت بروز خطا در پی‌ال‌سی استراتژی مجاز CPU چه خواهد بود؟
درصورت بروز خطا،Interrupt(وقفه)و یا Fault)که روی CPU دارای LED مخصوص بهFault Busو یا System Faultاست( به‌عنوان دو آپشن در اختیار CPU هستند.
- رنج ولتاژ در خروجی آنالوگ چه مقادیری است؟
(0 ~ 5) ، (0 ~ 10)، (-10 ~ +10)
- حداقل طول پالس ورودی برای تشخیص ورودی یک در پی‌ال‌سی چقدر است؟
حداقل 5 میلی ثانیه باید یک باشد البته می‌توان تعریف کرد جنس ورودی پالس باشد یا غیرپالسی (منظور پالس‌های کوتاه‌تر صفر و یک).
- استراتژی تشخیص یک و صفر پی‌ال‌سی برای مقابله با نویز در سطح آستانه ولتاژ ورودی چیست؟
مقادیر زیر 13 ولت را صفر و مقادیر بالای 21 ولت را یک تلقی میکند و در حالتی که یک باشد مادامی‌که سطح ولتاژ به هردلیلی حتی نویز، به زیر 13 ولت نرسد، صفر نمی‌شود؛ همین‌طور اگر صفر باشد مادامی‌که به بالاتر از 21 ولت نرسد، یک نمی‌شود. این اختلاف سطح 8 ولت با احتمال بسیار بالایی تاثیر نویز را حذف میکند.
- با توجه به‌اینکه محدودیت فاصله مجاز بین قطعات پی‌ال‌سی وجود دارد، اگر در شرایطی قطعات پی‌ال‌سی گسترده و یا در فاصله نسبت به یکدیگر واقع شوند، (مشابه رکتیفایر خودمان) چه راهکاری اتخاذ می‌گردد؟
در برخی سایت‌ها به دلیل تعداد زیاد ورودی خروجی و یا گسترده بودن محوطه تحت کنترل، اجبارا تمام ماژولهای PLC روی یک رک قرار ندارند. در این شرایط از دو (یا چند رک در حالت Slave) استفاده میشود که یک ماژول رابط IM(Interface Module)در رک ثانویه با کابل PROFIBUS به CPU متصل میشود بنابراین اطلاعات رک دوم از طریق این ماژول به CPU منتقل میشود. در شرایطی هم که از چندین CPU در حالت MasterSlave استفاده شود ممکن است این ماژول ارتباطی در رک اصلی قرار گیرد و اطلاعات CPU که Slave است از طریق کابل PROFIBUSبه‌این ماژول و از آنجا به CPU که Masterاست منتقل گردد. ET200 یک نوع کارت ارتباطی از نوع ریموتRIO(Remote Input output) است.
- تعداد نودهای مجاز در شبکه پرافی‌باس چقدر است؟
126 نود.
- OBیا Organization Block چیست؟
OBها به‌صورت اتوماتیک اجرا می‌شوند. در هر بازه زمانی به‌صورت سیکلیک فراخوانی و اجرا می‌شوند. بدنه برنامه در OB1 نوشته میشود. FB ها یا فانکشن بلوک ها که همان کدهای برنامه هستند بر اساس تصمیم PLC در OB ها قرار دارند و برنامه به‌صورت متناوب و بر اساس اولویت از ابتدای OB1 اجرا میشود. اگر زمان اجرای یک OBn فرا برسد برنامه دچار وقفه شده تا اولویت آن تمام شود و به OB1 باز گردد.
- آیا قابلیت تبدیل برنامه SDL به نوعLad و یا FBDهمیشه وجود دارد؟ چرا؟
خیر. به‌دلایلی که مربوط به خود زیمنس و معماری و طراحی‌اش است، تمام کدهای SDL قابلیت تبدیل به بقیه را ندارند چون یک سری No operation وجود دارد که در این تبدیل منتقل نمی‌گردد.
- در تنظیمات بخش Cyclic Interrupts، آیا می‌توان اولویت و زمان اجرای سیکل OB ها را تعیین کرد؟
بله مثلا می‌توان تعریف کرد OB10 در یک زمان بخصوصی یک کار انجام دهد یا OB5 هر 100 میلی ثانیه یکبار اجرا شود.
- در صورت طولانی شدن زمان اجرای برنامه تا 6 ثانیه و عدم دریافت پاسخ، CPU چه استراتژی را اتخاذ خواهد کرد؟
به‌صورت watchdog عمل میکند و CPU، stop میکند. در صورت قطع CPU برای نداشتن خروجی یا سطح ولتاژ یا جریان و یا حفظ آخرین مقدار، تنظیمات مربوطه باید در نظر گرفته شود.
- مفهوم Master و Slave در پی‌ال‌سی را شرح دهید.
Master به زبان ساده به عنوان رئیس بوده و کار مدیریت شبکه را به عهده دارد و Slaveمفهوم زیردست داشته و با اجازه Master می‌تواند کارهایی نظیر انتقال دیتا و یا پراسسینگ محدود انجام دهد. البته در پروژههای صنعتی بزرگ که چند CPUبعنوان Slave بکار میروند، به‌این دلیل است که حجم محاسبات سنگین به عهده یک CPU نباشد و به‌عبارتی یک تقسیم کار است که مدیریت آن به عهده یک CPUMaster است.
- رزولوشن 16 و یا 12 بیتی در کارت AIو AO یعنی چه؟
با تنظیم گزینه مربوط به 12 یا 16، میزان اختلاف سطح سیگنال دو مقدار متوالی معنی دار مشخص میشود. مثلا برای سیگنال ورودی با رزولوشن 12، کل دامنه 10 ولت تقسیم بر دو به توان 12 میشود که برابر کمترین اختلاف سطح قابل تشخیص دو سیگنال در این نوع است؛ درحالیکه رزولوشن 16 کل دامنه تقسیم بر دو به توان 16 میشود. بدیهی است حساسیت در این رزولوشن بیشتر است؛ همچنین به ازای هر دو عدد متوالی (کمترین اختلاف سطح قابل تشخیص) در نوع 12 بیتی دو به توان چهار حالت معنادار در نوع 16 بیتی وجود دارد.
- تنظیمات Reaction to CPU stop: {ocv , klv} برای چه زمانی هستند؟
تنظیمات مربوط به نحوه قطع CPU است که چگونه باشد؛ آیا نداشتن خروجی باشد یا حفظ آخرین مقدار.
- در صورت متصل کردن MMC پی‌ال‌سی به کامپیوتر شخصی چه اتفاقی می‌افتد؟
از آنجایی‌که فرمت رَم زیمنس خاص است، در صورت اتصال به هر وسیله‌ای جز خود CPU پی‌ال‌سی، MMCیا MicroMemory Card سوخته و هزینه‌ای حدود 500 دلار خواهد داشت.
- کاربرد هر یک از بخش‌های مدار زیر را مختصر توضیح دهید.
راه اندازی الکتروموتور سه فاز به‌صورت چپگرد راستگرد و در حالت ستاره مثلث
این مدار راه اندازی الکتروموتور سه فاز به‌صورت چپگرد راستگرد و در حالت ستاره مثلث است
1) مدار فرمان راستگرد: کنتاکتور اصلی آن K1است که در صورت فشردن شستی S2، کنتاکتورK1وصل شده و همزمان مدار چپگرد غیرفعال شده و در سمت مدار قدرت، سه فاز به موتور منتقل میشود همچنین موتور به‌صورت اولیه به‌صورت ستاره بسته میشود. برای تغییر به حالت مثلث، شستی S4 را باید فشرد که بلافاصله مدار ستاره قطع شده و تغذیه آن از طریق مدار مثلث انجام میشود.
2)مدار فرمان چپگرد: اگر بخواهیم از حالت راستگرد به چپگرد یا بالعکس تغییر حالت بدهیم، ابتدا باید شستی S1را فشرد تا مدار کلا قطع شده سپس شستی S3را فشرد تا کنتاکتور اصلی آن K2، فعال شود. همانطور که در مدار قدرت مشخص است، در مقایسه با حالت راستگرد، دو فاز بایکدیگر جابجا شده‌اند که لازمه تغییر جهت است. مشابه حالت اول تغذیه بصورت پیش‌فرض حالت ستاره بوده و برای تغییر به مثلث باید شستی S4 را فشرد.
3)مدار فرمان ستاره: با فشرده شدن یکی از شستی‌های S2 یا S3 یکی ازکنتاکتورهای چپگرد یا راستگرد فعال شده و تغذیه موتور به‌صورت پیش فرض از طریق این مدار تامین میشود. همانطور که در سمت مدار قدرت مشخص است با فعال شدن کنتاکتور K3سه فاز به‌صورت ستاره بسته می‌شوند.
4)مدار فرمان مثلث: برای تغییر حالت از ستاره به مثلث بایستی شستی S4فشرده شود. همانطور که در سمت مدار قدرت مشاهده میشود، با فعال شدن کنتاکتور K4سه فاز بصورت مثلث بسته می‌شوند.
تعاریف و اصطلاحات الکتریکی
Definitions and Electrical Expressions
- منظور از ضریب توان در شبکه چیست؟
می‌دانیم که در شبکه‌های توزیع، قدرت مصرفی توسط مصرف‌کنندگان دارای دو مولفه اکتیو یا قدرت واته و راکتیو یا قدرت دِواته میباشد. این دو قدرت باهم 90 درجه اختلاف فاز دارند و از جمع برداری این دو قدرت، مولفه قدرت ظاهری شبکه به‌دست میآید. این مطلب در شکل زیر نشان داده شده است. زاویه بین قدرت ظاهری و قدرت اکتیو را می‌نامند و کسینوس این زاویه را ضریب توان گویند. باتوجه به نمودار، روابط زیر را خواهیم داشت:
- روابط مربوط به توان اکتیو و راکتیو را بیان کنید.
(قدرت اکتیو)
(قدرت راکتیو)
(قدرت ظاهری)
- بِی را تعریف کنید.
هرپست معمولا از تعدادی واحدهای مداری نسبتا مشابه به‌نام بِی تشکیل می‌گردد. هرکدام از بِی‌ها ممکن است شامل بخشی از باسبار، دژنکتور، سکسیونر و لوازم متعلقه نظیر برقگیر، راکتور و غیره باشد. بِی در حقیقت یک مفهوم فیزیکی است تا الکتریکی و آن فضایی است که تعدادی از تجهیزات با آرایش خاص برای تشکیل قسمتی از مدار شبکه تشکیل می‌دهند.
- کرونا چیست و در چه موقعی شدت آن بیشتر میشود؟
کرونا در اطراف هادی‌هایی که دارای ولتاژ (اختلاف پتانسیل) بالا می‌باشند ایجاد می‌گردد و باعث یونیزه شدن هوای اطراف خود می‌شوند که صدایی مانند شکستن چوب خشک دارد که این در خطوط انتقال به‌صورت تلفات مطرح می‌گردد و عواملی که باعث حادتر شدن آن می‌گردند زطوبت هوا، چگالی هوا، شرایط هادی و … میباشد.
- تلفات را تعریف نمایید و انواع آن را توضیح دهید.
انرژی تولید شده منهای انرژی مصرف شده را تلفات می‌گویند. انواع تلفات در شبکه با توجه به اهمیت آن عبارتند از:
- تلفات حرارتی: عمده‌ترین تلفات در شبکه مربوط به تلفات انتقال انرژی یعنی تلفات حرارتی هادی است که به‌صورت میباشد. تلفات حرارتی به مقدار جریان و مقاومت هادی‌ها بستگی دارد (نظیر تلفات مس در ترانسفورماتورها).
- تلفات آهن در ترانسفورماتورها: این تلفات شامل تلفات هیسترزیس و تلفات فوکو میباشد. تلفات آهن به جنس هسته، فرکانس و شکل فیزیکی هسته بستگی دارد.
- تلفات کرونا: تلفات کرونا درصد بسیار کمی از تلفات را شامل میشود که به سطح ولتاژ، سطح مقطع یا شکل هادی و شرایط جوی بستگی دارد.
- اینترلاک را تعریف نمایید و انواع آن را بنویسید.
قفل بین سکسیونرها و دژنکتورها جهت بهره‌برداری صحیح و ایمن از این کلیدها را اینترلاک گویند و انواع آن مکانیکی و الکتریکی میباشد.
- به چه علت تجهیزات فشار قوی را موقع تعمیرات بایستی زمین نمود؟
تجهیزات بی‌برق در مجاورت تجهیزات برق‌دار تشکیل یک خازن می‌دهند. بدین شکل که تجهیزات بی‌برق یکی از جوشن‌های خازن، تجهیزات برق‌دار جوشن دیگر و هوا عایق بین دو جوشن محسوب می‌گردد که مجموعا تشکیل خازن می‌دهند، لذا روی تجهیزات بی‌برق بار الکتریکی جمع گردیده و اگر انسان با آن تماس پیدا کند بارهای الکتریکی از طریق بدن فردبه زمین منتقل می‌گردند. این یعنی عبور جریان از بدن انسان که می‌تواند با توجه به سطح ولتاژ و فاصله تجهیزات بسیار خطرناک باشد. لذا قبل از تماس افراد با تجهیزات بی‌برق، حتما باید این تجهیزات مطابق دستورالعمل مربوطه زمین گردند.
- در تأسیسات الکتریکی چند نوع زمین کردن وجود دارد؟ با ذکر مثالتوضیح دهید.
دو نوع زمین کردن وجود دارد: الف) زمین کردن حفاظتی ب) زمین کردن الکتریکی.
زمین کردن حفاظتی یعنی اینکه کلیه قسمت‌های فلزی تأسیسات و تجهیزات که در مجاورت ولتاژهای بالا قرار دارند و خود دارای ولتاژ نمی‌باشند را به شبکه زمینی (Earth)متصل نماییم، مانند زمین کردن استراکچرها، بدنه ترانسفورماتورها و … . اگر زمین حفاظتی برقرار نگردد به دلیل تجمع بارهای الکتریکی بر روی قسمت‌های فلزی مذکور (پدیده القای خازنی) هنگام تماس افراد با این قسمت‌ها خطر برق‌گرفتگی وجود دارد. زمین کردن الکتریکی یعنی زمین کردن قسمتی از مدار الکتریکی، مانند زمین کردن مرکز ستاره سیم‌پیچ مرکز ترانسفورماتورها یا ژنراتورها. زمین کردن الکتریکی برای برقراری امکان حفاظت سیستم و همچنین جلوگیری از ازدیاد ولتاژ فازهای سالم هنگام اتصال فاز به زمین در شبکه است.
خطوط انتقال
Transmission Lines
- چرا برای انتقال نیرو از ولتاژهای بالا استفاده می‌گردد؟
به دلیل وجود رابطه معکوس بین ولتاژ و جریان (بین طرفین ترانسفورماتور) اگر برای انتقال نیرو از ولتاژ پایین استفاده شود مقدار جریان عبوری افزایش می‌یابد که برای مسافت‌های طولانی مشکل تلفات توان و افت ولتاژ را در انتهای خط به‌وجود می‌آورد.
- نیروهای مکانیکی وارد بر خطوط انتقال نیرو را نام ببرید.
نیروهای مکانیکی وارد بر یک خط انتقال نیرو عبارتند از: وزن هادی‌ها، وزن یخ و نیروی باد.
- فلش و اسپن خط را تعریف کنید و بگویید چه ارتباطی با هم دارند؟
فلش به شکم‌داد‌گی خط می‌گویند و اسپن فاصله بین دو دکل متوالی است و مقدار فلش با مجذور اسپن خط ارتباط مستقیم دارد.
- گالوپینگ چیست؟
در فصل سرما گاهی روی خطوط انتقال یخ‌زدگی صورت می‌گیرد. به هنگام جدا شدن یخ از روی هادی‌ها نوعی ارتعاشات و نوسانات عمودی با دامنه زیاد و فرکانس کمدر خطوط انتقال به‌وجود میآید که به آن گالوپینگ (Galloping) یا رقص سیم می‌گویند. گالوپینگ شدید باعث میشود که فازها در حوزه همدیگر قرار گیرند که این مساله موجب بروز اتصالی و قطعی خط می‌گردد.
- دمپر یا میراکننده نوسانات در خطوط هوایی چیست؟
برای حذف نوسانات هادی‌ها در خطوط انتقال از وزنه مستهلک کننده‌ای به نام دمپر استفاده می‌کنند.
- اثر فرانتی در خطوط انتقال را توضیح دهید.
فازهای خطوط انتقال و نیز زمین هر کدام یک هادی و هوای بین آنها یک دی‌الکتریک محسوب شده و تشکیل یک خازن می‌دهند.به هنگام بی‌باری، کم‌باری یا باز شدن انتهای خط، به دلیل وجود این حالت خازنی در خطوط انتقال نیرو، ولتاژ انتهایی خط افزایش می‌یابد که به آن اثر فرانتی می‌گویند. هرچه طول خط انتقال بیشتر باشد، بر میزان اضافه ولتاژ در آخر خط نیز افزوده می‌گردد.
- G.W.چیست و مزایای آن کدام است؟
OP.G.Wاز عبارتOptical Fiber on Ground Wire گرفته شده است و آن کابلی است که دارای رشته‌های فیبر نوری در داخل غلاف فلزی است که در صنعت برق نه‌تنها وظیفه فیبرنوری را انجام میدهد بلکه از آن به‌عنوان سیم زمین (سیم گارد) در نوک تاورها استفاده میشود. به هنگام عبور جریان از سیم زمین حرارت زیادی در سیم ایجاد میشود که فیبرهای نوری داخل سیم زمین باید توانایی تحمل این حرارت را داشته باشند. از مزایای OP.G.W می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پهنای باند وسیع برای کاربردهای مخابراتی و انتقال اطلاعات
- افت بسیار کم
- کیفیت بالای انتقال داده‌ها و صدا و … به دلیل عدم تاثیر میدان‌های مغناطیسی و الکتریکی و عدم وجود نویز در طیف نور و عدم تداخل با سایر مبادلات مخابراتی
- جلوگیری از برخورد صاعقه با هادی‌های خطوط انتقال نیرو
- اضافه ولتاژهای موقت در شبکه چگونه به وجود می‌آیند؟
بروز اتصال کوتاه، تغییرات ناگهانی بار، باز شدن ناگهانی خط، اضافه ولتاژ بی‌باری خط و رزونانس موجب به وجود آمدن اضافه ولتاژهای موقت در شبکه می‌گردند.
- برای جلوگیری از نوسانات هادی‌ها در اثر وزش باد در اسپن‌های بلند و وارد نشدن فازها در حوزه یکدیگر از چه وسیله‌ای استفاده میشود؟
تچهیزی به نام اسپیسر بین فازها نصب می‌گردد. نصب اسپیسرهای یکپارچه بین فازها باعث میشود که فازهای مجاور به‌صورت هم‌زمانو یکسان نوسان کنند و از وارد شدن هریک در حوزه دیگری جلوگیری گردد.
- اثر پوستی را تعریف کنید و توضیح دهید چه نقشی در انتقال الکترون‌ها دارد؟ برای کاهش این اثر چه روشی مورد استفاده واقع میشود؟
در هنگام عبور الکترون‌ها از هادی، میل حرکت الکترون از پوسته هادی بیشتر است، به این عمل اثر پوستی می‌گویند. لذا به علت عبور الکترون‌ها از پوسته خارجی هادی، عملا مرکز هادی بلااستفاده مانده و همین امر موجب افزایش مقاومت مسیر عبور الکترون‌ها و افزایش تلفات جریان می‌گردد. از طرفی این میل باعث افزایش تلفات کرونا نیز می‌گردد. به همین دلیل هادی‌ها را مانند هادی‌های ACSRبه‌صورت رشته‌های جدا از هم می‌سازند که به یکدیگر تابیده می‌شوند.
- برای کاهش پدیده کرونا در خطوط انتقال چه عملی انجام میشود؟
از هادی‌ها به‌صورت باندل در هر فاز استفاده میشود.
- فاصله خزشی روی مقره چیست؟
فاصله سطحی بین اتصالات فلزی دو طرف مقره از یکدیگر را فاصله خزشی می‌گویند و به میلی‌متر بیان می‌کنند. در صورت بروز قوس بر روی مقره، قوس تمامی فاصله خزشی را طی نموده و به طرف دیگر آن می‌رسد و هرچه مقدار این فاصله بیشتر باشد جریان نشتی(خزشی) کمتر است.
- خستگی کابل یعنی چه و چرا از کابل‌های قدیمی بار کمتری می‌گیرند؟
خستگی کابل یعنی اینکه عایق (کاغذ – روغن) و نیز خود روغن کابل به مرور زمان مقداری از قدرت عایقی خود را از دست داده و درنتیجه باید بار کمتری از کابل کشید.
- مزایای استفاده از کابل نسبت به سیمهای هوایی را بیان کنید.
الف) کابل‌ها در زیر زمین مدفون بوده و به زیبایی آسیب نمی‌رسانند.
ب) به علت مدفون بودن خطر برق‌گرفتگی و پارگی برای آنها وجود ندارد.
ج) کمتر نیاز به تعمیر و نگهداری دارند.
تجهیزات پست
Substation Equipment
- مشخصات الکتریکی گازSF6را نام ببرید.
گاز SF6 گازی است بی‌بو، بی‌رنگ،غیر قابل اشتعال، غیر سمی و سنگین تر از هوا که از لحاظ شیمیایی بسیار پایدار میباشد. این گاز دارای مقاومت عایقی بالایی میباشد که با افزایش فشار، مقاومت عایقی آن افزایش می‌یابد. در دمای 20 درجه سانتی‌گراد و در فشار حدود 20 بار به مایع تبدیل می‌گردد. خاصیت الکترونگاتیوی گاز SF6 در خاموش کردن قوس الکتریکی (هنگام قطع بریکر) بسیار موثر است.
- شمای اتصالی شینه یک و نیم کلیدی را رسم نموده و علت این نام‌گذاری را توضیح دهید.
با توجه به شکل مشخص می‌گردد که برای هر خط خروجی، یک کلید اختصاصی و یک کلید مشترک (بین دو خط خروجی) وجود دارد و لذا اصطلاح یک و نیم کلیدی را برای هر خروجی به کار می‌برند. توجه شود که خروجی L1 از باسبار1 و خروجی L2 از باسبار 2 تغذیه میشود.
(تعداد کلید هر خط)
- چرا قدرت ترانسفورماتورها بر حسب قدرت ظاهری بیان می‌گردد نه قدرت اکتیو؟
زیرا اکثر بارها در شبکه علاوه بر توان اکتیو توان راکتیو نیز مصرف می‌کنند و میزان باردهی اکتیو و راکتیو ترانسفورماتورها بستگی به ضریب قدرت شبکهوصل شده به آن دارد در حالیکه توان ظاهری وابستگی به ضریب قدرت ندارد.
- یکی از عواملی که بر طول عمر عایق ترانسفورماتورها اثر مستقیم دارد را نام ببرید.
در جه حرارت روغن و درجه حرارت سیم‌پیچ، اثر مستقیم بر طول عمر عایق بندی ترانسفورماتور دارد.
- شرایط موازی بستن ترانسفورماتورهای قدرت سه فاز را نام ببرید.
- نسبت تبدیل دو ترانسفورماتور برابر باشد.
- قطب‌های اتصال بایستی دارای ولتاژهای مساوی باشند.
- امپدانس درصد آنها باهم برابر باشد.
- دو ترانسفورماتور از یک گروه برداری باشند.
- سعی شود قدرت‌ها برابر باشد در غیر این‌صورت نسبت قدرت آنها از تجاوز نکند.
- نسبت مقاومت‌های معادل به راکتانس‌های معادل مساوی باشد یعنی: .
- انواع متداول سیستم‌های خنک‌کننده را باعلامت اختصاری نام ببرید و هریک را توضیح دهید.
74. انواع سیستم خنک کننده عبارتند از:
ON-AN; ON-AF; OF-AF; AN;
و مفهوم این علائم اختصاری عبارتنداز :
O=OIL; N=NATURAL; A=AIR; F=FORCED;
در سیستمOF-AFگردش روغن در داخل ترانسفورماتور به کمک پمپ سرعت داده میشود تا انتقال حرارت با سرعت بیشتری انجام گیرد و فن‌ها نیز بدنه رادیاتورها را در تماس با هوای بیشتری قرار داده و روغن را سریع‌تر خنک می‌کنند. این سیستم از همه سیستم‌های ذکر شده موثرتر است و قادر است قدرت نامی ترانسفورماتور را به اندازه قابل ملاحظه‌ای بالا ببرد؛
ON-AN به نوعی سیستم خنک‌کن ترانسفورماتور اطلاق میشود که روغن به صورت طبیعی جهت خنک شدن (بدون استفاده از سیستم پمپاژ برای انتقال روغن به خارج از ترانسفورماتور) و جریان هوا نیز به‌صورت طبیعی و بدون استفاده از فن به‌کار رود؛ همچنینON-AF این تفاوت را با ON-ANدارد که هوا با استفاده از فن، روغن رادیاتورهای ترانسفوماتور را سریع‌تر خنک می‌نماید.
- واحد سنجش P.M در روغن ترانسفورماتور چیست؟
P.P.M.یا Part Per Millionنشان دهنده تعداد واحد، در هر یک میلیون واحد است که معمولا برای بیان میزان رطوبت در روغن ترانسفورماتور و یا گازهای محلول در روغن ترانسفورماتور استفاده میشود.
- موارد تشخیص عیب ترانسفورماتور را از روی خواص اولیه گاز تولید شده در رله بوخهلتس شرح دهید.
- اگر گاز تولید شده بی‌رنگ و بی‌بو و غیرقابل اشتعال باشد،پس هوا به داخل ترانسفورماتور نفوذ کرده است.
- اگر گاز تولید شده دارای بوی تند بوده و سفید رنگ، زرد غلیظ و معمولا غیرقابل اشتعال باشد، پس عایق ترانسفورماتور سوخته است.
- اگر گاز تولید شده دارای بوی تند بودهو خاکستری یا سیاه و قابل اشتعال باشد، پس روغن ترانسفورماتور تجزیه شده است.
- اجزاء اصلی یک کلید قدرت را نام ببرید.
به‌طور کلی کلیدهای قدرت از دو قسمت تشکیل می‌شوند:
- محفظه قطع: محفظه‌ای است که محل قطع و وصل جریان میباشد و کنتاکت‌های ثابت و متحرک در آن قرار دارند.
- مکانیزم عملکرد: شامل مکانیزم‌های عملکرد نوع فنری، نوع هوای فشرده و نوع هیدرولیکی میباشد.
- موارد استفاده از ولتاژ DC را در پست نام ببرید.
- برای تغذیه رله‌های حفاظتی:
الف) بوبین عمل‌کننده ب) فرمان‌های آلارم و تریپ صادرشده
- بوبین قطع و وصل دژنکتورها
- سیستم آلارم
- روشنایی اظطراری
- سیستم‌های مخابراتی
- لاین تراپ چیست و به چه منظوری به‌کار می‌رود؟
لاین تراپ(Line Trap)یا تله موج دستگاهی است متشکل از سلف و خازن موازی، که به منظور جلوگیری از ورود امواج فرکانس بالا که توسط دستگاه پی‌ال‌سی(POWER LINE CARRIER)روی خطوط فشار قوی تزریق میشود به‌کار می‌رود؛ از آنجایی‌که این دستگاه در مسیر خطبه‌صورت سری قرار می‌گیرد می‌باید قدرت تحمل جریان خط در شرایط عادی و مواقع اتصال کوتاه را دارا باشد. کلا می‌توان گفت که لاین تراپ در اصل یک فیلتر است.
حفاظت الکتریکی
Electrical Protection
- رله حفاظتی را به‌طور مختصر تعریف کنید.
رله حفاظتیاصولا به دستگاهی گفته میشود که در اثر تغییر کمیت الکتریکی و یا کمیت فیزیکی مشخصی تحریک میشود و موجب ایجاد آلارم یا قطع کلید مربوطه می‌گردد.
- رله جریانی زمان معکوس چه مزیتی بر رله جریانی زمان ثابت دارد؟
رله جریانی زمان ثابت (Definite-Time) بین اضافه بارها و جریان‌های اتصال کوتاه به لحاظ زمان تاخیر در قطع، تفاوتی قائل نمی‌شود.اما رله جریانی زمان معکوس زمان عملکرد خود را معکوس با شدت جریان تنظیم میکند. لذاجریان‌های اتصال کوتاه شدید را در زمانی بسیار کم و اضافه بارها را پس از زمانی نسبتا طولانی (چندین ثانیه) قطع میکند. این تشخیص از مزیت‌های رله جریانی زمان معکوس است که اجازه نمی‌دهد جریان‌های شدید برای مدت طولانی از کابل، بریکر و ترانسفورماتور بگذرد و خسارت عمده وارد کند.
- حفاظت‌های مهم خطوط انتقال را نام ببرید.
حفاظت‌های مهم خطوط انتقال نیرو:
- رله دیستانس که اصلی‌ترین حفاظت خطوط انتقال نیرو میباشد و ملحقات آن مثل رله اتورکلوزر، رله ولتاژی، رله قفل کننده در مقابل نوسانات قدرت و غیره میباشد.
- رله‌های اور کارنت و ارت فالت.
- رله دیفرانسیل چه مواقعی عمل میکند و نحوه عملکرد آن چگونه است؟
رله دیفرانسیل که مهم‌ترین حفاظت ترانسفورماتور قدرت میباشد زمانی عمل میکند که اتصالی به‌صورت ارت فالت یا حلقه دو فاز و یا به هر نحو دیگر در داخل ترانسفورماتور و یا خارج آندر محدوده بینC.T.های فشار قوی و فشار ضعیف صورت گیرد و اگر درست محاسبه و تنظیم شده باشد نبایستی عملکرد کاذب داشته باشد و نحوه عملکرد آن به‌صورت تفاضلی است، بدین معنی که پس از برابرسازی و هم‌فازسازی جریان دو طرف فشار ضعیف و فشار قوی آنها که اختلاف ناچیزی دارند، از قسمت عمل‌کننده رله عبور میکند که برای مواقع فالت خارج از محدوده دیفرانسیل، رله فوق به عمل در نمی‌آید.
- رله‌های D.M.T(Inverse Definite Minimum Time) چه نوع رله‌هایی هستند؟
رله‌های جریانی زمان معکوس که به عامل لحظه‌ای نیز مجهز هستند به رله‌های I.D.M.Tموسوم می‌باشند و برای حفاظت خطوط انتقال بلند و خطوط تغذیه کننده ترانسفورماتورها و در مواقعی که جریان اتصال کوتاه زیاد است استفاده می‌شوند.
- سیستم اسکادا (Scada) چیست؟
عبارت S.C.A.D.A. از کلمات Supervisory Control And Data Acquisition System گرفته شده است و به معنی سیستم کنترل نظارتی و اخذ اطلاعات میباشد. در این سیستم، اطلاعات مورد نیاز برای کنترل و نظارت بر سیستم (مانند یک شبکه قدرت) از راه دور اخذ شده و در مرکز کنترل در دسترس دیسپاچینگ قرار می‌گیرد.
سیستم مدیریت کیفیت و عملیات در شبکه
Quality Management System and Network Operations
- چه عملیاتی جهت ایجاد محیط ایمن کار لازم است؟ نام ببرید.
- انجام عملیات جداسازی دستگاه‌ها، مدارات و خطوط از منابع انرژی؛
- انجام عملیات بدون انرژیکردن دستگاه‌ها، مدارت و خطوط از منایع انرژی؛
- صدور کارت‌های حفاظتی؛
- صدور فرم‌های ضمانت‌نامه؛
- نصب قفل‌ها و ضامن‌های ایمنی؛
- الصاق کارت‌های حفاظتی در محل‌های مورد نیاز؛
- محصور کردن محیط کار؛
- نصب اتصال زمین؛
- چه کسی موظف است قبل از شروع کار ابتدا در طرفین محل کار، اتصال زمین موقت نصب کند؟
دارنده ضمانت‌نامه.
- دارنده ضمانت‌نامه موظف است قبل از شروع کار چه مواردی را به کارکنان تحت سرپرستی اطلاع دهد؟
- شرح دستگاهی که کار برروی آن مجاز شده است.
- نوع کار مجازی که باید انجام شود.
- حدود محوطه ایمن کار را مشخص کند.
- تشریح نقاط تضمین شده.
- موقعیت قرار گرفتن اتصال زمین‌های موقت نصب شده.
- در چه صورتی می‌توان روی نقاط تضمین (جداسازی و بدون انرژی کننده) نسبت به انجام کار اقدام نمود؟
هیچ‌کس و به هیچ‌عنوان و تحت هیچ شرایطی مجاز به انجام کار بر روی نقاط تضمین (جداسازی و بدون انرژی کننده) نخواهد بود.
- در فرم‌های ضمانت‌نامه ردیف «بررسی شد به وسیله» بایستی توسط چه کسی بررسی و تأیید شود؟
چون کلیه عملیات انجام شدهبرای صدور فرم ضمانت‌نامه باید توسط دارنده ضمانت‌نامه مورد قبول واقع شود؛ لذا ردیف «بررسی شد به وسیله» بایستی توسط دارنده ضمانت‌نامه بررسی و تأیید گردد.
- چنانچه فازمتری وجود برق در یک هادی را نشان نداد، آیا می‌توان مطمئن شد که هادی مذکور فاقد برق میباشد؟
خیر ممکن است لامپ فازمتر سوخته باشد و نشان ندهد. قبل از آزمایش، هادی خود فازمتر فشارقوی باید آزمایش شود.
- در رابطه با ایمنی پست چند نوع ولتاژ مطرح میشود؟ هریک را توضیح دهید.
دو نوع ولتاژ مطرح می‌گردد: 1. ولتاژ گام 2. ولتاژ تماس؛
عبور جریان اتصالی باعث توزیع ولتاژ در سطح زمین پست میشود. ولتاژی را که در حالت اتصال کوتاه فاز با زمین مابین دو پای فردی که در محوطه پست قرار دارد به‌وجود میآید، ولتاژ گام (قدم) می‌گویند؛ همچنین ولتاژی را که بین دست و پای افراد یا بین دو دست در موقع تماس با تجهیزاتی که در اثر بروز عیب به طریقی دارای ولتاژ شده‌اند به‌وجود میآید، ولتاژ تماس می‌گویند.
- خطرناک‌ترین حالت برق‌گرفتگی چه موقع است؟ اختلالات و عوارض بعدی پس از برق‌گرفتگی کدامند؟
موقعی که جریان برق از قلب عبور نماید؛
- اختلالات قلبی (افزایش و کاهش فشار خون، افزایش ضربان قلب).
- اختلالات عصبی (فراموشی، هذیان‌گویی، سردرد عصبی، گزگز کردن بدن و …)
- اختلالات حسی (اختلالات بینایی مانند عفونت عنبیه، اختلالات شنوایی مانند کری)
- سایر عوارض بعدی (در فشار قوی ایجاد عوارض کلیوی)
- حداکثر ولتاژ تماس در جریان‌های AC و DC با توجه به ماکزیمم زمان مجاز برای قطع مدار چقدر است؟
| ولتاژ مستقیم DC (ولت) | ولتاژ موثر متناوب AC (ولت) | زمان مجاز (ثانیه) |
| 120 | 50 | 5 |
| 140 | 75 | 1 |
| 160 | 90 | 0.5 |
| 175 | 110 | 0.2 |
| 200 | 150 | 0.1 |
| 250 | 220 | 0.05 |
| 310 | 280 | 0.03 |
- حداقل فواصل مجاز از نزدیکترین هادی برق‌دار تا سطح زمین در پست‌ها و کلیدخانه‌های فشار قوی چقدر است؟
| ولتاژ اسمی | فاصله مجاز |
| کمتر از 6/6 کیلوولت | 2 متر و 56 سانتیمتر |
| بیشتر از 6/6 کیلو ولت و کمتر از 11 کیلو ولت | 2 متر و 59 سانتیمتر |
| بیشتر از 11 کیلو ولت و کمتر از 22 کیلو ولت | 2 متر و 64 سانتیمتر |
| بیشتر از 22 کیلو ولت و کمتر از 33 کیلو ولت | 2 متر و 75 سانتیمتر |
| بیشتر از 33 کیلو ولت و کمتر از 66 کیلو ولت | 2 متر و 97 سانتیمتر |
| بیشتر از 66 کیلو ولت و کمتر از 132 کیلو ولت | 3 متر و 43 سانتیمتر |
| بیشتر از 132 کیلو ولت و کمتر از 275 کیلو ولت | 4 متر و 56 سانتیمتر |
| بیشتر از 275 کیلو ولت و کمتر از 400 کیلو ولت | 5 متر و 49 سانتیمتر |
- برای انجام کار روی پایه‌ها و برج‌های حائل هادی‌های برق‌دار فشار قوی، فواصل مجاز مشخص شده مابین قسمت‌های بدن یا ابزار کار تا قسمت برق‌دار چه مقدار میباشد؟
| ولتاژ اسمی | فاصله مجاز |
| تا 11 کیلو ولت | 1 متر |
| تا 33 کیلو ولت | 1 متر و نیم |
| تا 66 کیلو ولت | 2 متر |
| تا 132 کیلو ولت | 4 متر |
| تا 230 کیلو ولت | 5 متر |
| تا 400 کیلو ولت | 6 متر و نیم |
- مقاومت پوست بدن انسان در حالت‌های مختلف چقدر است؟
پوست خشک می‌تواند دارای مقاومتی معادل یک مگا اهم باشد، در حالیکه مقاومت پوست مرطوب به عرق طبیعی 35 کیلو اهم، پوست کاملا خیس 10 کیلو اهم و بدن غوطه ور در آب، 1 کیلو اهم میباشد.
- چه عواملی باعث ایجاد تغییرات فرکانس در شبکه میشود؟
- قطع مقدار قابل ملاحظه‌ای از بار
- از دست رفتن قسمتی از تولید
- اتصال کوتاه‌های شدید و طولانی مدت
- تعبیه سکسیونر در مسیر نوترال زمین شده ترانسفورماتور به چه منظوری است؟
جهت جلوگیری از پتانسیل‌دار شدن احتمالی ترانسفورماتور از طریق زمین به هنگام کار روی ترانسفورماتور.
برای دانلود فایل PDF اینجا کلیک کنید.