کیس کامپیوتر (Computer Case) قطعه‌ای است که به شکل جعبه طراحی شده و برای نصب فیزیکی و قرارگیری قطعات و نگه‌داری و کنار هم نگاه‌داشتن و خنک‌سازی قطعات کامپیوتر را بر عهده دارد.
کیس دارای بدنه اصلی برای تعبیه کردن مادربرد و قطعات متصل به مادربرد و قطعه‌هایی مانند سی‌پی‌یو، رَم، هارد، کارت گرافیک، منبع تغذیه (PSU) و )در قدیم درایوهای نوری و نرم (ODD & Floppy است و همچنین، بیشتر روند اسمبل درون کیس انجام می‌گیرد. کیس ها از نظر فناوری تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته و تفاوت اصلی آنها در اندازه و امکانات جانبی آنها است.
کیس نقش مهمی در مراقبت و نظم‌دهی به قطعات داخلی کامپیوتر دارد. انتخاب یک کیس مناسب می‌تواند تاثیر زیادی بر کارایی، زیبایی و عملکرد سیستم داشته باشد، به عنوان پوشش محافظ برای قطعات داخلی از جمله مادربرد، پردازنده، کارت گرافیک و حافظه عمل می‌کند و می بایست دارای یک ساختار قابل قبول برای نصب قطعات باشد تا این اطمینان حاصل گردد که هر چیز به درستی در محل خود قرار گرفته و همه چیز به درستی کار می کند و درون کامپیوتر را در مقابل صدمات فیزیکی، اشیاء خارجی و نوسانات جریان برق محافظت نموده و سایر تجیهزات الکترونیکی موجود در خارج از کیس نیز در مقابل نویز تولید شده توسط عناصر درون کیس، حفاظت می شوند.
کیس با مدیریت جریان هوا و نصب فن‌های خنک‌کننده، نقش مهمی در حفظ دمای مناسب قطعات و افزایش طول عمر آنها دارد. علاوه بر این، کیس‌های مدرن با طراحی‌های متنوع و زیبا، می‌توانند جلوه‌ای خاص به سیستم شما ببخشند. پردازنده های سریع، برق بیشتری را مصرف می نمایند و طبیعی است که حرارت بیشتری را نیز تولید نمایند. در صورتی که عناصر درون کیس به درستی خنک نگردند و حرارت آنان افزایش پیدا نماید، میبایست در انتظار مشکلات زیادی در سیستم بود. یک کیس مناسب دارای امکانات لازم به منظور خنک نمودن عناصر حیاتی سیستم است. در کیس های کوچک بدلیل این که عناصر در فاصله کمتری نسبت به یکدیگر نصب می گردند، جریان هوای درون کیس کاهش می یابد.
کیس، اولین نمای ظاهری از یک کامپیوتر است که توجه افراد را به سوی خود جلب می نماید. برای برخی از مردم شکل ظاهری کیس دارای نقشی اساسی نمی باشد و برای تعدادی دیگر این موضوع حائز اهمیت است.در برخی از کیس ها جنس ورق فلزی و نوع برش بگونه ای است که لبه ها و گوشه های تیزی ایجاد می گردد که می تواند برای هر فردی که از کیس استفاده می نماید، خطرناک باشد.
برخی از کیس ها دارای امکانات لازم به منظور اضافه نمودن فن های بیشتری می باشند.
کیس دارای چندین چراغ LED است که اطلاعات لازم در رابطه با عملیاتی که درون کیس در حال انجام است، مانند روشن یا خاموش بودن سیستم و فعالیت هارد دیسک را اعلام می نماید.
پس حفاظت و مراقبت از قطعات و خنک کنندگی و زیبایی 3 عنصر مهم از وظایف کیس است.
انواع کیس کامپیوتر
کیس‌های کامپیوتر در انواع مختلفی موجود هستند که هر کدام برای کاربردها و نیازهای خاصی و از نظر شکل، اندازه و کاربرد طراحی شده‌اند، کیس های موجود در بازار عموما بصورت ایستاده یا TOWER عرضه می گردند که خود به چند نوع تقسیم بندی می گردند:
کیس‌های استاندارد ATX
کیس‌های ATX یکی از رایج‌ترین انواع کیس‌ها هستند که با اندازه استاندارد، امکان نصب انواع مختلف مادربردها و قطعات را فراهم می‌کنند.
کیس های فول تاور Full Tower
این کیس ها اندازه بلندتر و طویل تر و مستحکم تر نسبت به مدلهای دیگر دارند و بیشتر گیمرها و کاربرانی که کارهای مهندسی و گرافیکی و مانند آن انجام می دهند و نیز برای استفاده در کامپیوترهای سرور (Server) مورد استفاده قرار می گیرد. در این کیس ها از آنجا که به دلیل کاربٌرد های ویژه، قطعاتی نظیر مادربٌرد ، کارت گرافیک و پاور آنها از اندازهای معمول بزرگتر بوده و نیز رم های مورد استفاده نیز دارای هیت سینک می باشد که اندازه آنها از رم های معمولی بزرگتر است، به همین دلیل برای جاگیری مناسب قطعات و نیز بعلت وجود فضای کافی برای تبادل حرارت تولیدی از این نوع کیس ها استفاده می شود.
کیس‌های مید تاور Middle Tower
کیس‌های میدی تاور کمی کوچک‌تر از کیس‌های Full Tower هستند و فضای کافی برای نصب قطعات مختلف را فراهم می‌کنند. این کیس‌ها با طراحی جمع‌وجور و قابلیت نصب چندین فن خنک‌کننده، برای کاربرانی که به دنبال تعادل بین اندازه و قابلیت‌ها هستند، مناسب است. این کیس ها از طول و عرض متوسطی برخوردارند و عموما برای کارهای اداری و خانگی مورد استفاده قرار می گیرند.
کیس‌های مینی تاور Mini Tower
کیس‌های مینی تاور برای کاربرانی که فضای محدودی دارند و به دنبال یک کیس کوچک‌تر هستند، انتخابی عالی هستند. این کیس‌ها برای سیستم‌های کامپیوتر خانگی و اداری مناسب‌اند و با ارائه فضای کافی برای نصب قطعات اصلی، کارایی مناسبی را فراهم می‌کنند. این کیس ها از نظر استحکام از مدل قبلی ضعیف تر بوده و نوع ورقه ای که کیس از آن ساخته می شود از ضخامت کمتری برخوردار می باشد.
کیس های رک مونت Rack Mount: از این نوع کیس بیشتر در کامپیوترهای سرویس دهنده یا سرورها استفاده می شوند که بعضا طولی بالغ بر یک متر دارند و بصورت خوابیده و بوسیله پچ ها و ریلهای خاصی به درون محفظه های بزرگی که رک (Rack) نامیده می شوند قرار می گیرند. رک محفظه ای فلزی با طول و عرض متفاوت است که دارای اسکلتی فلزی و محکم بوده و از آن برای نصب لوازمی نظیر سرورها، سویچ ها و پچ پنل های شبکه کامپیوتری استفاده می شود و دارای تجهیزاتی نظیر دماسنج، فن های بزرگ تهویه هوا، پاور ماژول، پنل LCD و کیبٌرد و موس و سایر لوازم مورد استفاده در رک یک شبکه کامپیوتری می باشد.
خنک سازی کیس
یکی از مهمترین فاکتورهای قطعات سخت افزاری، توان حرارتی (TDP) است. فضای کیس های امروزی مملو از سخت افزارهایی است که با توجه به عملکرد خود، حرارت تولید شده بسیاری را به داخل کیس منتقل می کنند. در این مطلب به طور ساده و واضح به روش هایی جهت تهویه مناسب یک کیس اشاره خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
محل قرار گیری فن ها
فن ها در مکان های متفاوتی از یک کیس قابل نصب هستند. برخی از انواع کیس های موجود در بازار حداقل تعدادی از فن ها را به صورت نصب شده عرضه می کنند. با این حال این کاربران هستند که می توانند با بهترین آرایش ممکن، یک کامپیوتر را به بهترین نحو تهویه نمایند. دمای قطعات رابطه 100% درصد و مستقیم با دما و تهویه کیس دارد. کیس ها بین 3 الی 4 جهت ورودی/خروجی هوا را در طراحی خود اعمال می کنند. بیشتر مدل ها دارای 3 جهت هستند که شامل پنل جلو، کابینت بالا و قسمت پشت است. در تعداد معدودی از کیس های امروزی، همچنان می توان از فن هایی در قسمت درب کناری استفاده نمود.
برای آشنایی بهتر به جدول زیر دقت کنید:
| محل قرار گیری فن ها | تعداد و مدل های مرسوم |
| پنل جلو | 1 الی 2 عدد فن 12 سانتی متری، 1 الی 2 عدد فن 14 سانتی متری و یا استفاده از 3 فن 12 سانتی متری مرسوم است. در برخی مدل های Tower نیز 3 فن 14 سانتی متری نصب می شود که چندان مرسوم نیست. |
| شاسی بالا | عموما دو عدد فن 12 یا 14 سانتی متری نصب می شود. در برخی مدل ها 3 عدد فن 12 سانتی متری نصب می گردد. |
| شاسی عقب | یک عدد فن 12 یا 14 سانتی متری. |
| درب کیس | درب های کناری دارای دو عدد فن 10 سانتی متری و یا یک فن 12 سانتی متری هستند. |
نکته: جدول فوق به آرایش های مرسوم در کیس های امروزی پرداخته است. امکان تغییر به دلخواه طراحان وجود دارد و این معماری در تمامی کیس ها یکسان نیست.
تهویه در هر قسمت
برای یک تهویه مناسب، هر یک از فن ها وظایفی را بر عهده دارند. باید توجه نمائید که در هنگام یک اسمبل دقیق به شیوه نصب آنها دقت کنید و آشنایی با کاربردهای آنها ضروری است. یک کاربر کامپیوتر نیازمند اطلاع دقیق از کاربرد هر قسمت است. برای سهولت در آشنایی با جهش باد در هر قسمت، از جدول زیر استفاده کرده ایم:
| محل قرار گیری فن ها | جهت تهویه هوا |
| پنل جلو | در این قسمت فن ها هوا را از خارج به داخل کیس انتقال می دهند. در بسیاری از کیس ها هر چند میان قیمت، یک فیلتر برای این بخش در نظر گرفته شده است تا از ورود غبار جلوگیری گردد. |
| درب کیس | در برخی مدل ها هوا را به داخل و گاها خارج می کند. اما بسته به چیدمان قطعات می توان انتخاب نمود. |
| شاسی بالا | فن های قرار گرفته در شاسی بالا، هوای گرم را به خارج از کیس هدایت می کنند. دلیل این کار تجمع هوای گرم در قسمت بالا است. |
| شاسی عقب | در این قسمت هوا به خارج از کیس هدایت می گردد. |
به طور حتم این موارد جزو استانداردهای تهویه یک کامپیوتر هستند. اما آیا می توان آنها را بنا بر شرایط قطعات تغییر داد؟ آیا با تغییر رویه مرسوم می توان دما را به شیوه ای بهتر از کیس خارج نمود؟
پاسخ: بله، به نکات زیر توجه کنید:
1 – توجه به فن سی پی یو – ایر کولر
 |
 |
| شکل 2 | شکل 1 |
بسیاری از فن سی پی یو موجود، دارای ارتفاع نسبتا زیادی هستند. برخی از آنها قابلیت نصب در جهت های متفاوت را دارا هستند و عده ای دیگر نیز تنها به یک سمت قابل نصب هستند. در صورتی که فن و یا فن های پردازنده (CPU Air Cooler) به سمت جلوی کیس و یا هم جهت با فن عقب باشد (شکل 1)، بهتر است تا فن کیس که در بخش عقب کیس قراردارد در حالت استاندارد خود باقی ماند و هوا را به سمت خارج از کیس هدایت کند تا RAM ها نیز به لطف جهت مناسب فن، دمای اضافی را خارج کنند. فن های بالای کیس نیز می توانند در جایگاه استاندارد خود باقی بمانند. اما در صورتی که فن های CPU به سمت بالا (شکل 2) و یا هم جهت با فن های شاسی بالا باشند، کارت گرافیک در معرض هوای گرم بیشتری قرار گرفته و امکان دارد RAM خوب خنک نشود، در این حالت جریان هوا در وسط کیس با کمبود مواجه خواهد شد (فشار منفی – Negative Pressure یا خلاء (و کاربرد فن های بالا به حداقل می رسد. در نتیجه توصیه می گردد تا فن های CPU همسو با فن عقب باشد. در غیر این صورت می توانید برای تهویه ماژول های رم، آخرین فن از شاسی بالا را به صورت وارد کننده هوا استفاده نمائید تا این خلاء از بین برود.
2- جهت فن های پنل جلو
فن های قرار گرفته در جلوی کیس وظیفه داخل کردن هوا را بر عهده دارند. این فن ها به تهویه بهتر کارت گرافیک و اسلات های توسعه، چیپست، هارد دیسک و SSD و قسمت پایین کیس کمک شایانی می کنند. اصول خنک کنندگی کارت گرافیک و هر کارت دیگری که از فن برخوردار هستند، خارج کردن حرارت به بیرون کیس است. در نتیجه فن های جلو می توانند همسو با آنها عمل کرده و حرارت را سریع تر از قطعات دور نمایند.
3- فن های زیرین
در برخی از کیس ها، می توان یک فن 12 یا حداکثر 14 سانتی متر را در قسمت کف نصب نمود. این فن نیز وظیفه ورود هوا را بر عهده دارد. در صورتی که از کارت گرافیک های نسبتا گرم در این کیس ها استفاده می کنید، بهتر است تا این فن را حتماً قراردهید. اما در کیس های جدید جای آن به فن منبع تغذیه (PSU) داده شده است.
4– جهت فن عقب
به طور معمول و در اغلب موارد فن عقبِ کیس وظیفه خروج هوا را دارد و به جهت آن دست نزنید و به همان صورت آنرا نصب کنید اما در صورتی که از هیت سینک های بدون فن در سی پی یو استفاده می کنید (که خیلی خیلی کم پیش »ی آید و فقط در برخی از مادربردهای نیمه آماده و کامپیوترهای نسبتا ضعیف بهره می برید، نیازمند افزایش جریان هوای ورودی هستید تا به طور مستقیم و غیر مستقیم در هیت سینک ها حرکت نماید. در این حالت توصیه ما به شما، تعویض جهت چرخش فن ها به طوری که هوای خارج را وارد کیس نمایند، است. کیس های مد نظر عموما فاقد فن های اضافی در قسمت های مختلف هستند و به ناچار مجبور به افزایش جریان ورودی در این کیس ها خواهیم بود.
- فن های درب کیس
برخی از کیس های متوسط و میانی بر روی درب های خود از جایگاه فن بهره می برند. این بخش را نادیده نگیرید، در صورتی که یک پردازنده گرم و کارت گرافیکی را در کنار یکدیگر نصب کرده اید، بهتر است فن و یا فن های قرار گرفته بر روی درب را به نحوی نصب نمائید که هوای داخل کیس را به خارج هدایت نماید. در صورتی که کارت گرافیک شما فاقد خنک کننده کار آمد بوده و یا از هیت سینک های بدون فن بهره می برد، این فن ها را به شیوه ای نصب نمائید که هوای خارج را به داخل کیس هدایت نماید.
هیت سینک: ورقه های فلزی هستند کنار هم قرار گرفته اند تا بتوانند گرما را دفع کنند. هیت سینک های بدون فن را Passive Heat sink یا هیت سینک منفعل می گویند.
 |
 |
| هیت سینک پسیو بدون لوله های مسی (بازدهی کمتر) | هیت سینک پسیو بدون لوله های مسی (بازدهی بیشتر) |
- ذخیره سازها را خنک کنید
در هنگام چیدمان قطعات و اسمبل کیس، به فکر تهویه و گردش هوای HDD و SSD ها باشید. عمر مفید ذخیره سازها شامل قطعات مهمی مانند پلاتر، IC ها و بردهای الکترونیکی آنها به حرارت وابسته است. بر خلاف جریان مصرفی پایین SSD ها، آنها به تهویه مستمر نیاز دارند.
نکات پایانی
ابعاد مادربورد، یکی از اولین پارامترهایی است که حین انتخاب کیس باید به آن توجه داشته باشید؛ اینکه مادربوردی که استفاده می‌کنید E-ATX ،ATX ،microATX یا mini-ITX باشد، فرم‌فکتور کیس شما را تعیین می‌کند. البته حتی با بررسی مادربورد و انتخاب کیس مناسب با آن، این احتمال وجود دارد که قطعاتی چون کارت گرافیک بزرگتر از ابعاد کیس باشد؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم اندازه و تعداد تمام قطعات را با ابعاد کیس کامپیوتری که قصد تهیه‌ی آن را دارید، با دقت چک کنید.
برندهای معتبر کیس کامپیوتر
در بازار برندهای مختلفی در زمینه تولید کیس کامپیوتر فعالیت می‌کنند که هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. برخی از برندهای معتبر و محبوب در این زمینه عبارت‌اند از:
| ایسوس Asus | گرین (Green) | تسکو (Tsco) |
| فاطر | کولر مستر | مستر تک |
مقایسه قیمت کیس کامپیوتر
قیمت کیس کامپیوتر بسته به برند، مدل و ویژگی‌های آن متفاوت است.
نکات و ویژگی‌های کلیدی در خرید کیس کامپیوتر
هنگام خرید کیس کامپیوتر، توجه به چند نکته کلیدی می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین انتخاب را داشته باشید. ابتدا، نیازها و نوع استفاده خود را مشخص کنید و بر اساس آنها، مدل مناسبی انتخاب کنید. توجه به برند و مدل، امکانات خنک‌کننده و فضای داخلی از اهمیت بالایی برخوردار است.
امکانات خنک‌کننده و جریان هوایکی از مهمترین نکات در خرید کیس کامپیوتر، توجه به امکانات خنک‌کننده و جریان هوا است. کیس‌هایی با فضای کافی برای نصب فن‌های متعدد و مدیریت کابل‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا دمای قطعات را در سطح مناسبی نگه دارید و از خرابی زودهنگام آنها جلوگیری کنید.
فضای داخلی و قابلیت ارتقا فضای داخلی کیس و قابلیت ارتقای آن نیز از نکات مهم در خرید کیس کامپیوتر است. کیس‌هایی با فضای داخلی مناسب و امکاناتی مانند محل‌های نصب SSD و HDD، به شما امکان می‌دهند تا سیستم خود را در آینده به راحتی ارتقا دهید و از عملکرد بهینه آن لذت ببرید.
لوازم و تجهیزات خاص و متمایز
پنل‌های شیشه‌ای یا شفاف که به شما امکان می‌دهند تا قطعات داخلی کیس را مشاهده کنید و جلوه‌ای زیبا و حرفه‌ای به سیستم خود ببخشید. نورپردازی RGB می‌تواند ظاهر کیس شما را جذاب‌تر کند و با ایجاد نورهای مختلف، محیط بازی یا کار را جذاب‌تر سازد. پنل‌های کنترل برخی کیس‌ها دارای پنل‌های کنترل مخصوص برای مدیریت سرعت فن‌ها، نورپردازی و دیگر تنظیمات هستند که به شما امکان می‌دهند تا کنترل بهتری بر روی سیستم خود داشته باشید. پورت‌های اضافی نیز اهمیت دارند، وجود پورت‌های USB، پورت‌های صوتی و سایر اتصالات اضافی در جلوی کیس می‌تواند استفاده از دستگاه‌های جانبی را راحت‌تر کند و به دسترسی سریع‌تر به این پورت‌ها کمک کند.
نتیجه‌گیری
کیس کامپیوتر به عنوان یکی از ابزارهای ضروری در حفاظت و نظم‌دهی به قطعات داخلی سیستم، نقش مهمی در بهبود کارایی و زیبایی سیستم دارد. با توجه به نیازها و نوع استفاده خود، می‌توانید از بین کیس‌های موجود در بازار، بهترین گزینه را انتخاب کنید. انتخاب کیس کامپیوتر مناسب نه‌تنها تضمین‌کننده عملکرد بهینه سیستم شما است، بلکه می‌تواند تجربه کاربری بهتری را نیز فراهم کند. با در نظر گرفتن مواردی مانند امکانات خنک‌کننده، فضای داخلی و قابلیت ارتقا، می‌توانید خریدی مطمئن و کارآمد داشته باشید. کیس کامپیوتر خوب، پایه‌ای قوی برای بهبود عملکرد و طول عمر قطعات داخلی سیستم شما فراهم می‌کند که می‌تواند به بهبود کارایی و رضایت شما از استفاده از کامپیوتر کمک کند.