مانیتور یا Monitor
همانگونه که می دانید تصاویر بر روی صفحه نمایش به صورت نقاط بسیار ریزی نمایش داده می شوند که به این نقاط تشکیل دهنده تصویر بر روی مانیتور پیکسل (Pixel=Picture Element) می گویند، هر پیکسل یک رنگ را نمایش می دهد، در مانیتورهای تک رنگ بسیار بسیار قدیمی هر پیکسل دارای دو رنگ سفید و سیاه است ولی در مانیتورهای رنگی قدیمی هر پیکسل حداقل دارای ۲۵۶ رنگ بود و در بیشتر مانیتورهای نسل قبل، پیکسل ها به صورت تمام رنگ دارای 16.8 میلیون رنگ هستند و مانیتورهای امروزی قابلیت نمایش یک میلیارد رنگ را دارند.
مانیتور توسط کابل و حتی در نمونه های اخیر به صورت بی سیم به کارت گرافیک متصل می شود، مانیتورهای با قابلیت های متفاوت برای کاربُرد های خاص تولید می شوند:
– مانیتور تک رنگ که فقط سیاه و سفید و رنگ خاکستری را نشان می دهد.
– مانیتور دو یا چندرنگ که رنگ متن و کادر متن را می تواند تغییر دهد.
– مانیتور تمام رنگی که میلیون ها رنگ تولید می کند و تصاویر طبیعی عرضه می کند.
در حال حاضر مانیتورها در چهار نوع تولید می شوند:
۱- مانیتورهای CRT: لامپ پرتو کاتدی یا سی آر تی Cathodic Ray Tube
۲- مانیتورهای LCD: کریستال مایع یا ال سی دی Liquid crystal display
۳- مانیتورهای LED: دیود منتشر کننده نور یا ال ای دی Lighting Emitted Diode
۴- مانیتورهای OLED: دیود گسیل نور ارگانیک یا اُلِد Organic Lighting Emitted Diode
فناوری های متعددی برای مانیتور کامپیوترها استفاده شده است. تا قرن ۲۱ بیشتر از لوله اشعه کاتدی یا استفاده می شد اما آنها تا حد زیادی با مانیتورهای LCD و مانیتورهای LED جایگزین شدند.
مانیتور CRT
در پایان دهه ۱۹۸۰ میلادی، مانیتورهای رنگی CRT که به شکل واضح می توانست 1024 در 768 پیکسل را نمایش دهد و به وفور قابل خرید بودند را به صورت گسترده در دسترس قرار داشت. این فناوری در اولین مانیتورها کاربرد داشت و در آن برای ایجاد تصویر روی نمایشگر، از پرتویی از الکترونها استفاده میشد. این مانیتورها دارای یک تفنگ هستند که اشعهای از الکترونها را درون نمایشگر شلیک میکند. این پرتوهای الکترون به صورت پیوسته به سطح درونیِ نمایشگر برخورد میکنند. که از یک صفحه نمایش فلورسنت و لامپ پرتوی کاتدی (CRT) ساخته میشدند پرتوهای متصاعد شده از تفنگ الکترونی به صفحه فلورسنت برخورد کرده و نور تولید می شود، تفنگها مسئول نمایش رنگهای قرمز، سبز، آبی (RGB) هستند و رنگهای دیگر با ترکیب این سه رنگ اصلی تولید میشوند و به علت استفاده از پرتوهای الکترونی دارای اشعه مضر بودند.

طی چندین دهه بعدی حداکثر رزولوشن تصویر به تدریج افزایش پیدا کرد و قیمتها به کاهش ادامه داد. تکنولوژی CRT در بازار میلیونی مانیتورهای PC غالب باقی ماند چون برای تولید ارزان تر بود و همچنین مدلی که قابلیت دید تقریباً 180 درجه را داشت معرفی کرد. سی آر تی ها هنوز بعضی فواید کیفیت تصویری را بر سایر مانیتورهای را دارند اما این پیشرفت کمتر قابل مشاهده بوده است و به دلیل مصرف انرژی بالا، وزن بالا و … به مرور زمان از رده خارج شدند و از گردونه رقابت حذف شدند.
مانیتورهای LCD
LCD مخفف Liquid Crystal Display و به معنای صفحه نمایشی با محلول کریستال مایع است. کشف کریستال های مایع در سال 1888 میلادی توسط گیاه شناس اتریشی به نام فردریک راینایزر صورت گرفت.
شکل هایی متنوع از کریستال های مایع
همگی می دانیم که جامد، مایع و گاز سه حالت رایج مواد پیرامون ما هستند. اما کریستال مایع نه جامد است و نه مایع! این ماده می تواند هر دو شکل جامد و مایع را بسته به عوامل محیط مانند دما داشته باشد، می توان کریستال مایع را مثل شمع تصور کرد: شمع جامد است ولی اگر حرارت ببیند، مایع می شود.
فازهای مختلف کریستال مایع
کریستالهای مایع دارای فازهای مختلفی هستند که بین فاز جامد و مایع قرار میگیرند. این فازها بر اساس نظم مولکولی و جهتگیری مولکولها در هر فاز متمایز میشوند، فازهای کریستال مایع چندین دسته مختلف دارد که بر اساس دما و غلظت، تغییر فاز (حالت) میدهند.
به همین دلیل است که در هوای بسیار سرد یا گرم نمایشگرهای لپ تاپ درست کار نمی کنند.
دانشمندان با قرار دادن بارهای الکتریکی بین کریستال های مایع کشف کردند که با تغییر دادن ولتاژ، کریستال های مایع می توانند خواص نوری که از بین آن ها عبور می کند، تغییر دهند.
نور پلاریزه چیست؟
کریستال های مایع در فاز نماتیک یک ویژگی بسیار جالب دارند. در این فاز آنها می توانند ساختار پیچ خورده ای را اتخاذ کنند که وقتی جریان برق به آن اعمال شود، دوباره صاف می شوند. ممکن است این خاصیت زیاد مهم و جالب به نظر نرسد، اما کلید روشن و خاموش کردن پیکسلها توسط نمایشگرهای ال سی دی است. برای اینکه بفهمیم کریستالهای مایع چگونه میتوانند پیکسلها را کنترل کنند، باید در مورد نور پلاریزه و این که شیوه استفاده از آن در ال سی دی چیست اطلاعاتی داشته باشیم.
ماهیت نور بسیار مرموز است. گاهی اوقات نور مانند جریانی از ذرات رفتار می کند (مانند رگبار دائمی گلولههای توپ میکروسکوپی که انرژی را حمل می کنند)، و به همین دلیل ما میتوانیم از طریق هوا و با سرعت بسیار بالا پیرامونمان را ببینیم. اما در مواقع دیگر، نور بیشتر شبیه امواج روی دریا رفتار می کند. اما به جای آنکه مانند آب به سمت بالا و پایین حرکت کند، مانند انرژی الکتریکی و مغناطیسی با الگوی موجی در فضا ارتعاش می کند.
هنگامی که نور خورشید از آسمان به پایین می ریزد، امواج نور همه در هم می آمیزند و در تمام جهات ممکن حرکت میکنند. اما اگر فیلتری با شبکه ای از خطوط به صورت عمودی بسیار نزدیک به هم در مسیر نور قرار دهیم، میتوانیم تمام امواج نور را به جز امواجی که به صورت عمودی ارتعاش می کنند مسدود کنیم. در این روش ما به طور موثری نور را کم کردهایم. عینک آفتابی پلاریزه برای کم کردن شدت نور به این صورت عمل میکند، این فیلترها تمام امواج نور را که به صورت عمود نمیتابند فیلتر میکنند. نوری که به این روش فیلتر می شود، نور پلاریزه نامیده می شود.
اگر دو عینک آفتابی پلاریزه داشته باشید، میتوانید یک ترفند جالب انجام دهید. اگر یک عینک را مستقیماً در مقابل دیگری قرار دهید، همچنان باید بتوانید از طریق آن ببینید. اما اگر به آرامی یکی را بچرخانید، و دیگری را ثابت نگه دارید، خواهید دید که نور به تدریج کمتر میشود. هنگامی که دو عینک آفتابی در 90 درجه نسبت به یکدیگر قرار گیرند، شما به هیچ وجه قادر به دیدن آن سو نخواهید بود. اولین عینک آفتابی تمام امواج نور را مسدود می کند به جز آنهایی که به صورت عمودی ارتعاش میکنند.
عینک آفتابی دوم دقیقاً مانند عینک اول عمل می کند. اگر هر دو عینک در یک جهت باشند، امواج نوری که به صورت عمودی ارتعاش میکنند همچنان میتوانند از هر دو عبور کنند. اما اگر عینک دوم را 90 درجه بچرخانیم، امواج نوری که از عینک اول عبور کردهاند، دیگر نمی توانند از عینک دوم عبور کنند. هیچ نوری نمی تواند از دو فیلتر پلاریزه که 90 درجه نسبت به یکدیگر زاویه دارند، عبور کند.
چگونه ال سی دی ها از کریستال مایع و نور پلاریزه استفاده می کنند؟
روش استفاده از نور پلاریزه در LCD چیست؟ تصور کنید یک نمایشگر کریستال مایع رنگی، از ترفند عینک آفتابی برای روشن یا خاموش کردن پیکسل های رنگی خود استفاده می کند. در پشت صفحه، نور روشن بزرگی وجود دارد که بکلایت نامیده میشود و به سمت بیننده می تابد. و در مقابل آن، میلیونها پیکسل وجود دارد که هر کدام از سه پیکسل کوچکتر به نام پیکسلهای فرعی تشکیل شدهاند که به رنگهای قرمز، آبی یا سبز هستند.
هر پیکسل دارای یک فیلتر شیشه ای پلاریزه در پشت خود و یک فیلتر پلاریزه دیگر با 90 درجه اختلاف نسبت به فیلتر قبلی در جلوی خود است. این بدان معناست که پیکسل باید هیچ نوری را از خود عبور ندهد و تیره به نظر برسد. در بین دو فیلتر پلاریزه، یک کریستال مایع نماتیک و پیچ خورده کوچک وجود دارد که میتواند به صورت الکترونیکی روشن یا خاموش شود (پیچیده یا بدون پیچش).
هنگامی که خاموش است، نوری را که از آن عبور می کند 90 درجه می چرخاند تا اجازه دهد نور به طور موثر از میان دو فیلتر پلاریزه عبور کند و پیکسل را درخشان نشان دهد. و وقتی روشن می شود، نور را نمی چرخاند، و نور توسط یکی از پلاریزرها مسدود میشود و پیکسل تیره به نظر می رسد. هر پیکسل توسط یک ترانزیستور جداگانه کنترل میشود که میتواند آن را چندین بار در هر ثانیه روشن یا خاموش کند.
و این اساس کارکرد مانیتور های ال سی دی است.
انواع پنلهای LCD
VA (Vertical Alignment) | IPS (In-Plane Switching) | TN (Twisted Nematic) | |
میانرده بین TN و IPS | محبوب برای کارهای گرافیکی و طراحی | سادهترین و قدیمیترین نوع پنل
|
ویژگی |
کنتراست بالا (مشکی عمیقتر نسبت به IPS)
مناسب برای تماشای فیلم |
دقت رنگ بالا
زاویه دید وسیع کیفیت تصویر بهتر از TN |
زمان پاسخدهی بسیار سریع (برای بازی مناسب)
ارزانقیمت |
مزایا |
زاویه دید محدودتر از IPS
زمان پاسخدهی بین TN و IPS |
قیمت بیشتر
زمان پاسخدهی کمی بیشتر از TN (در مدلهای قدیمی) |
زاویه دید ضعیف
بازتولید رنگ ضعیف
|
معایب |
رنج دینامیکی پنل های LCD اولیه خیلی کم بود، و اگر چه در متون و دیگر گرافیک های غیر حرکتی بهتر از CRT بودند، اما یک مشخصه LCD که به نام تاخیر پیکسل نامیده می شود که محصول گرافیک حرکتی است تبدیل به یک ضایعه موسوم به تیرگی و تاری صفحه شد، روش های زیادی برای بهبود LCD ها به کار رفته است. در دهه ۱۹۹۰ میلادی، استفاده های اولیه از LCD برای مانیتورهای کامپیوتری در لپ تاپ هایی بود که توان کمتری مصرف می کرد، سبک تر از لحاظ ابعاد فیزیکی در مقایسه با قیمت بیشتر نسبت به CRT ها بزرگتر بود.
برتری اصلی ال سی دی ها نسبت به سی آر تی ها توان مصرفی کمتر، فضای اشغالی کمتر، به طور قابل توجهی باریک تر می باشند. تکنولوژی امروزی تی اف تی-ال سی دی های ماتریکس فعال همچنین دارای سوسوی کمتری نسبت به سی آر تی ها دارد که باعث کاهش فشار چشم می شود. از طرف دیگر مانیتورهای سی آر تی کنتراست تضاد بیشتری دارد، زمان پاسخ بیشتر، قابلیت استفاده شدن در رزولوشن های تصویر چند گانه را دارد و اگر اندازه رفرش تصویر در بالاترین حد تنظیم شود هیچ سوسوی قابل تشخیصی وجود ندارد.
مانیتورهای OLED
OLED مخفف دیود ساطعکنندهی نور ارگانیک (Organic Light Emitting Diode) است و درحالحاضر، فناوری بهکاررفته در پنل OLED بهعنوان پیشرفتهترین و کاملترین فناوری ساخت نمایشگر در دنیا شناخته میشود و از LEDهای ارگانیک بسیار کوچکی استفاده میکند که با دریافت الکتریسیته، نور رنگی ساطع میکنند. برای ایجاد تصویری در نمایشگر، تنها به نورهای قرمز و سبز و آبینیاز داریم و پنل OLED با ارسال سیگنال الکتریکی به هر پیکسل جداگانه، این نورها را تولید میکند و دیگر به نور پسزمینه نیازی ندارد، این ویژگی باعث میشود که مانیتورهای OLED کنتراست بینظیر، رنگهای زنده و مشکی عمیقتری نسبت به نمایشگرهای LCD ارائه دهند، در نمایشگرهایOLED، هر پیکسل خود یک منبع نور است و این بدان معناست که برای تولید تصویر، نیازی به نور پسزمینه مانند مانیتورهای LCD وجود ندارد و هر پیکسل به طور مستقل روشن و خاموش میشود و این ویژگی به نمایشگرهای OLED امکان میدهد تا با خاموش کردن پیکسل رنگهای سیاه را کاملاً سیاه تولید کرده و در نتیجه کنتراست بینهایتی را ایجاد کنند و میلیونها LED کوچک در نمایشگرهای OLED وجود دارد.
مزایای OLED
کنتراست بالا: به دلیل توانایی خاموش کردن کامل پیکسلها، OLED ها کنتراست فوقالعادهای ارائه میدهند که باعث میشود تصاویر با جزئیات بیشتری نمایش داده شوند و وضوحی چشمگیر داشته باشند.
رنگهای زنده و دقیق: OLED ها قادر به تولید طیف گستردهای از رنگها با دقت بالا هستند.
زاویه دید گسترده: زاویه دید در OLED ها بسیار گسترده است و این بدان معناست که از زوایای مختلف، کیفیت تصویر به خوبی حفظ میشود.
زمان پاسخدهی سریع: زمان پاسخدهی در OLED ها بسیار پایین است و این باعث میشود که تصاویر متحرک به صورت صاف و بدون تاری نمایش داده شوند.
پنلهای OLED درمقایسه با دیگر پنلهای موجود، نازکتر و سبکتر هستند و عملکرد بهتری ارائه میدهند.
ضخامت کم: OLED ها به دلیل ساختار نازک خود، میتوانند در نمایشگرهای باریک و سبک استفاده شوند و نیازنداشتن به نور پس زمینه است که باعث میشود ضخامت پنل بهشدت کاهش یابد و نمایشگرهایی ۴ تا ۷ میلیمتری مبتنیبر این فناوری که بسیار هم سبک هستند، تولید شوند.
زمان پاسخدهی بهمراتب سریعتر: گیمرها و علاقهمندان به تماشای فیلمهای سینمایی عاشق OLED میشوند. این نمایشگرها زمان پاسخدهی بهمراتب سریعتری از LCDها دارند. در بعضی از شرایط، OLEDها میتوانند تا ۱,۰۰۰ برابر سریعتر از LED LCDهای رایج بازار باشند و از این بابت تماشای تصاویر فیلمهای اکشن یا مسابقات ورزشی یا بازیهای ویدئویی در OLEDها بسیار جذاب است. زمان پاسخدهی بسیار سریع باعث میشود تا مشکلاتی مانند تیرهومات شدن صحنه در تصاویر سریع در OLED وجود نداشته باشد
معایب OLED
هزینه: مانیتورهای OLED معمولاً گرانتر از مانیتورهای LCD هستند.
احتمال سوختگی پیکسل: در صورت نمایش یک تصویر ثابت برای مدت طولانی، ممکن است پیکسلهای OLED دچار سوختگی شوند و خطر Burn-in یا سوختگی دائمی تصویر وجود دارد
سوختگی تصویر: در برخی از نمایشگرها، چنانچه تصویر بهمدت طولانی (برای مثال چند روز) روی نمایشگر نمایش داده شود، جای تصویر روی نمایشگر باقی میماند و خودبهخود هم برطرف نمیشود. به این پدیده سوختگی تصویر یا سوختگی نمایشگر گفته میشود.
روشنایی: در محیطهای بسیار روشن، روشنایی مانیتورهای OLED ممکن است برای برخی از کاربران کافی نباشد.
مانیتوری با تکنولوژی OLED نسبت به LCD ها کنتراست بالاتر و زوایای دید بهتری را ارائه می کنند. اما هن نشان دادن اسنادی که پس زمینه سفید یا روشن دارند، برق بیشتری مصرف می کنند.
در جدول زیر جمع بندی این بخش را ببینید:
OLED (Organic LED) | LED (Light Emitting Diode) | LCD (Liquid Crystal Display) | |
فناوری پیشرفته، بدون نیاز به نور پسزمینه | نوعی از LCD با نور پسزمینهی LED بهجای CCFL | پایهی بسیاری از مانیتورهای امروزی
|
نوع فناوری |
هر پیکسل خودش نور تولید میکند | استفاده از LED برای روشنایی، نه تصویرسازی | استفاده از کریستال مایع برای نمایش تصویر، نیاز به نور پسزمینه | ویژگی |
کنتراست بینهایت (مشکی واقعی)
زمان پاسخدهی بسیار سریع زوایای دید عالی |
روشنایی بیشتر
مصرف انرژی کمتر باریکتر از LCDهای قدیمی
|
باریک و سبک
مصرف انرژی کمتر نسبت به CRT
|
مزایا |
قیمت بالا
امکان سوختگی تصویر (burn-in) در استفادههای طولانی ثابت |
در مدلهای ارزان، یکنواختی نور ممکن است پایین باشد
کیفیت تصویر بستگی به نوع پنل دارد IPS، TN، VA |
زاویه دید محدود در مدلهای قدیمی
کنتراست پایینتر نسبت به فناوریهای جدیدتر |
معایب |
جمعبندی سریع:
نوع پنل | دقت رنگ | زاویه دید | زمان پاسخدهی | کنتراست | مناسب برای |
TN | پایین | ضعیف | خیلی سریع | متوسط | بازیهای سریع |
IPS | بسیار خوب | عالی | متوسط | متوسط | طراحی، گرافیک |
VA | خوب | متوسط | متوسط | بالا | فیلم و مصرف عمومی |
OLED | عالی | عالی | عالی | بسیار بالا | حرفهای، تصویر واقعی |
ویژگی های مانیتورها
صفحه نمایش براق یا مات
بعضی صفحه نمایش ها، مخصوصا مانیتورهای ال سی دی جدید، حالت مات ضد انعکاس سنتی را با یک حالت براق جایگزین کردند. این امر، اشباع رنگ و وضوح را افزایش می دهد اما انعکاس از چراغها و پنجره ها از آنها بسیار مشهود است. پوشش های ضد انعکاس گاهی وقت ها برای کمک به کاهش بازتابها اعمال می شوند، اگرچه این کار فقط تاثیر آن را کم می کند.
صفحه لمسی
این مانیتورها از لمس صفحه بعنوان یک روش ورودی استفاده می کنند. آیتمها می توانند بوسیله یک انگشت، انتخاب یا منتقل شوند، و حرکات انگشت می تواند برای انتقال دستورهای مورد استفاده قرار گیرد. بدلیل افت تصویر ناشی از اثر انگشت ها، صفحه نیاز به پاک کردن مکرر خواهد داشت.
اندازه مانیتور Monitor size
اندازه مانیتور به طول قطر صفحه نمایش آن اشاره دارد و معمولاً بر حسب اینچ بیان میشود، به عبارت دیگر، اندازه مانیتور به سایز فیزیکی صفحه نمایش اشاره دارد، نه به وضوح یا تعداد پیکسلهای آن، به عنوان مثال، یک مانیتور 24 اینچی به این معنی است که طول قطر صفحه نمایش آن 24 اینچ است و برای مثال، مانیتور 27 اینچ یعنی فاصله از گوشه سمت راست و بالا تا گوشه سمت چپ و پایین (قطر صفحه نمایش) صفحه نمایش 27 اینچ است.
این اندازه، اندازه تصویر فیزیکی مانیتور را مشخص میکند و با “اندازه تصویر منطقی” که وضوح صفحه نمایش را توصیف میکند و بر حسب پیکسل بیان میشود، تفاوت دارد. در هنگام خرید مانیتور، درک مفهوم اندازه مانیتور و تأثیر آن بر تجربه کاربری اهمیت دارد، اندازه بزرگتر مانیتور به معنای فضای بیشتر برای نمایش محتوا و تجربه بصری گستردهتر است، و مانیتور کوچکتر ممکن است برای فضاهای محدودتر و کاربردهای خاص مناسبتر باشند.
به طور خلاصه، اندازه مانیتور به ابعاد فیزیکی صفحه نمایش اشاره دارد و بر اساس طول قطر آن و با واحد اینچ بیان میشود. این معیار مهمی است که باید در هنگام انتخاب مانیتور مناسب در نظر گرفته شود.
عمق رنگ Color Depth
عمق رنگ یعنی مانیتور چند رنگ را میتواند نمایش دهد و واحد آن بیت می باشد. رایجترینها:
مانیتور 16.7←8-bit میلیون رنگ ← استاندارد بیشتر مانیتورها
مانیتور 1 ←10-bit میلیارد رنگ ← برای کاربردهای حرفهای و HDR
دقت رنگ (Color Accuracy)
یعنی مانیتور چقدر رنگها را نزدیک به واقعیت نشان میدهد، در گرافیک، طراحی، چاپ، ویرایش عکس و ویدیو
دقت رنگ بالا معمولاً با استانداردهایی مثل ΔE (Delta E) سنجیده میشود. هرچه این عدد کمتر باشد (مثلاً زیر ۲)، دقت بیشتر است.
گستره رنگ (Color Gamut)
یعنی مانیتور توانایی نمایش چه مقدار از رنگهای ممکن را دارد. معروفترین فضاهای رنگی:
فضای رنگی | توضیح | کاربرد |
sRGB | استاندارد رایج وب و ویندوز | مناسب برای استفاده عمومی |
Adobe RGB | گستردهتر از sRGB، مخصوص چاپ | مناسب برای طراحی چاپی |
DCI-P3 | مخصوص سینما و ویدیو | مناسب برای ویرایش فیلم و نمایشگرهای جدید |
Rec. 709 | استاندارد پخش تلویزیونی HD | در تدوین و تولید تلویزیونی کاربرد دارد |
🔹 مانیتورهای حرفهای معمولاً ۹۹٪ یا بیشتر از این فضاها را پوشش میدهند.
روشنایی و کنتراست
روشنایی (Brightness): بر حسب نیت (nits) سنجیده میشود. برای HDR، بالای 400 نیت ایدهآل است.
کنتراست: نسبت بین تاریکترین و روشنترین نقطه. مانیتورهای VA و OLED در این زمینه عالی هستند.
کالیبراسیون رنگ (Color Calibration)
تنظیم دقیق رنگهای مانیتور با دستگاه یا نرمافزار مخصوص وبرندهای حرفهای مثل Eizo یا BenQ اغلب با ابزارهای کالیبراسیون همراه هستند این موضوع برای کارهای گرافیکی و چاپ الزامی است.
HDR (High Dynamic Range)
فناوری جدید برای نمایش رنگهای زندهتر، سفیدهای روشنتر و سیاههای عمیقتر، این ویژگی سبب می شود رنگها و تصویر زنده تر و شفاف تر نمایش داده شوند و فقط روی مانیتورهایی که واقعاً روشنایی و کنتراست بالا دارند مؤثر است.
اگر به دقت رنگ اهمیت میدهید:
کاربرد | فضای رنگی پیشنهادی | نوع پنل | عمق رنگ |
عمومی و روزمره | sRGB | IPS یا VA | 8-bit |
طراحی گرافیکی | Adobe RGB | IPS | 10-bit ترجیحاً |
تدوین ویدیو | DCI-P3 یا Rec. 709 | IPS یا OLED | 10-bit |
تماشای فیلم | DCI-P3 + HDR | VA یا OLED | 10-bit |
رزولوشن (Resolution)
رزولوشن یعنی تعداد پیکسلها (نقاط رنگی) که یک مانیتور میتواند نمایش دهد. معمولاً بهصورت “عرض × ارتفاع” نوشته میشود. هر چه تعداد پیکسلها بیشتر باشد، تصویر شارپتر و دقیقتر خواهد بود.
مثال:
رزولوشن 1920×1080 یعنی تصویر از ۱۹۲۰ ستون افقی و ۱۰۸۰ ردیف عمودی پیکسل تشکیل شده است.
رزولوشنهای رایج مانیتورها
نام رایج | رزولوشن دقیق | نسبت تصویر | توضیح |
HD | 1280×720 | 16:9 | قدیمی، مناسب تلویزیونهای کوچک |
Full HD (1080p) | 1920×1080 | 16:9 | رایجترین برای استفاده عمومی و بازی |
2K/QHD | 2560×1440 | 16:9 | وضوح بالاتر از FHD، مناسب طراحی و بازی |
4K/UHD | 3840×2160 | 16:9 | وضوح عالی برای طراحی، ویرایش و تماشای ویدیو |
5K | 5120×2880 | 16:9 یا 16:10 | در مانیتورهای حرفهای اپل و طراحی استفاده میشود |
8K | 7680×4320 | 16:9 | بسیار گران و بیشتر برای نمایشگرهای صنعتی |
چه رزولوشنی برای شما مناسب است؟
کاربرد | رزولوشن پیشنهادی |
کار روزمره / مدرسه / وبگردی | Full HD (1920×1080) |
طراحی گرافیکی / ویرایش عکس | QHD (2560×1440) یا بالاتر |
تدوین ویدیو / تولید محتوای 4K | 4K UHD (3840×2160) |
بازی حرفهای | QHD یا FHD با نرخ تازهسازی بالا |
برنامهنویسی / چندوظیفگی | QHD UltraWide یا 4K 16:10 |
مزایا و معایب وضوح بالا:
رزولوشن | مزایا | معایب |
بالاتر 4K، 5K | تصویر بسیار شارپ و دقیق | نیاز به کارت گرافیک قوی، گرانتر |
متوسط 2K | تعادل بین وضوح و عملکرد | مصرف بیشتر انرژی نسبت به FHD |
پایین HD، FHD | ارزان، فشار کم به سیستم | وضوح کمتر، مناسب کارهای سبک |
نسبت تصویر (Aspect Ratio)
این نسبت اندازه صول به عرض تصویر را نشان می دهد مثلاً 1:1 یعنی تصویر و ابعاد مانیتور مربع است که این نسبت اصلاً مناسب نیست و در تصاویر و مانیتور های امروزی نسبت تصاویر و نسبت ابعاد مانیتور به صورت مستطیل افقی است در زیر برخی از این نسبت ها آمده است:
16:9 رایجترین نسبت برای فیلم، بازی، کارهای عمومی
16:10کمی بلندتر، محبوب در طراحی و برنامهنویسی
21:9 فوقعریض (UltraWide)، مناسب تدوین و چندوظیفگی
32:9 فوقفوقعریض! برای حرفهایها و گیمرهای خاص
4:3 تصویری نسبتاً مربع ارائه می کند یعنی مستطیلی است که طولش 1.333 برابر عرضش است اما 16:9 یک مستطیل عریض ارائه می کند که طولش 1.777 برابر عرض است و محیط پیرامون سوژه اصلی را بیشتر نمایش می دهد.
تراکم پیکسل (Pixel Density)
تراکم پیکسل یا PPI مخفف Pixels Per Inch به معنی تعداد پیکسلهایی است که در هر اینچ از مانیتور قرار میگیرند. این شاخص مستقیماً با وضوح تصویر و اندازه نمایشگر ارتباط دارد و عامل مهمی در تعیین شفافیت و وضوح واقعی تصویر محسوب میشود.
محاسبه تراکم پیکسل
برای محاسبه PPI از فرمول زیر استفاده کنید: اعداد رزولوشن بر حسب pixels و قطر بر حسب inch
PPI = √ (عرض² + ارتفاع²) / قطر
برای نمونه، فرض کنید مانیتوری با رزولوشن 3840×2160 و قطر 27 اینچ داشته باشیم:
PPI = √ (3840² + 2160²) / 27 ≈ √ (14,745,600 + 4,665,600) / 27 ≈ √ (19,411,200) / 27 ≈ 4405 / 27 ≈ 163 PPI
چرا تراکم پیکسل مهم است؟
تصویر واضحتر: تراکم بالاتر، پیکسلها کوچکتر و نامرئیتر میشوند.
متنهای خواناتر: مخصوصاً در رزولوشنهای بالا مثل QHD یا 4K همراه با کنتراست بالا.
فضای کاری بیشتر: در نسبت یکسان، هرچه تراکم بالاتر باشد، فضای مفید رابط کاربری بیشتر.
مقایسه تراکم پیکسل معمول
اندازه | رزولوشن | PPI | تجربه بصری |
24″ | Full HD (1920×1080) | ≈ 92 PPI | متنها واضح—اما در فاصله کم، پیکسلها قابل مشاهدهاند |
27″ | QHD (2560×1440) | ≈ 109 PPI | تصویر شارپتر، گزینه مناسب برای اکثر استفادهها |
27″ | 4K (3840×2160) | ≈ 163 PPI | تصویر فوقالعاده دقیق، عالی برای طراحی و ادیت |
32″ | 4K | ≈ 137 PPI | ترکیب خوبی از جزئیات و راحتی دید |
32″ | 5K (5120×2880) | ≈ 183 PPI | دقت عالی برای کار حرفهای، مخصوصاً طراحی |
نکات کاربردی
اگر فاصله دید معمول شما 50–60 سانتیمتر است:
110–140 PPI کافی و شفاف برای اکثر فعالیتها
>140 PPI مناسب برای کارهای گرافیکی، طراحی یا ویرایش دقیق
تراکم خیلی بالا روی نمایشگرهای بزرگتر مثل 32 اینچ و 4K باعث کاهش اندازه عناصر رابط میشود، در پلتفرمهایی مانند ویندوز یا macOS ممکن است نیاز به مقیاسبندی داشته باشید.
برای استفاده معمول، وبگردی و تماشای فیلم 27″ QHD (≈110 PPI) گزینه خوبی است.
برای طراحی، برنامهنویسی یا ادیت دقیق تصاویر مانیتور با اندازه 27″ یا 32″ و 4K (≈140–160 PPI) مناسب است.
اگر ترجیح میدهید بهجای کیفیت، خوانایی عناصر را در نظر بگیرید، یک مانیتور 27″ با QHD و تراکم ≈110 PPI تعادل خوبی دارد.
اندازه هر پیکسل
اندازهی هر پیکسل به صورت مستقیم با رزولوشن و اندازهی فیزیکی نمایشگر (مثلاً ۲۴ اینچ یا ۲۷ اینچ) در ارتباط است. هرچه رزولوشن بالاتر و اندازه مانیتور کوچکتر باشد، اندازهی هر پیکسل کوچکتر خواهد بود و تصویر شارپتر دیده میشود.
فرمول محاسبه اندازه هر پیکسل (Pixel Size)
برای بهدست آوردن اندازهی هر پیکسل به میلیمتر، از فرمول زیر استفاده میشود:
Pixel Size (mm) = قطر فیزیکی نمایشگر (میلیمتر) / تعداد پیکسلها در قطر
اما چون بیشتر با اینچ و رزولوشن سر و کار دارید، فرمول عملیتر:
Pixel Size (in inches) = 1 / PPI
Pixel Size (in mm) = (1 / PPI) × 25.4
مثال واقعی: مانیتور 27 اینچ با رزولوشن 4K (3840×2160)
PPI ≈ 163
اندازه پیکسل ≈ 1 / 163 ≈ 0.00613 اینچ
تبدیل به میلیمتر:
0.00613 × 25.4 ≈ 0.155 میلیمتر
یعنی هر پیکسل فقط حدود یکهفتم میلیمتر است.
مانیتور 24 اینچ با رزولوشن Full HD (1920×1080)
PPI ≈ 92
اندازه پیکسل ≈ 1 / 92 × 25.4 ≈ 0.276 میلیمتر
جدول اندازه پیکسل در حالتهای رایج:
اندازه مانیتور | رزولوشن | تراکم پیکسل (PPI) | اندازه هر پیکسل (mm) |
24″ | Full HD | ≈ 92 | ≈ 0.276 mm |
27″ | QHD (2K) | ≈ 109 | ≈ 0.233 mm |
27″ | 4K | ≈ 163 | ≈ 0.155 mm |
32″ | 4K | ≈ 137 | ≈ 0.185 mm |
نکته کاربردی:
اگر اندازه پیکسل بزرگتر از 0.25 میلی متر باشد، ممکن است پیکسلها در فاصله نزدیک قابل مشاهده باشند، خصوصاً در مانیتورهای FHD با سایز بزرگ
اندازه پیکسل زیر 0.18 میلی متر تصویر را فوقالعاده شارپ میکند، ولی ممکن است نوشتهها و آیکونها در ویندوز خیلی ریز دیده شوند و نیاز به Scaling باشد.
جدول اندازه پیکسل و PPI در مانیتورهای رایج:
اندازه مانیتور | رزولوشن | تراکم پیکسل (PPI) | اندازه هر پیکسل (mm) |
24 اینچ | 1920×1080 (Full HD) | 92 PPI | 0.276 mm |
27 اینچ | 1920×1080 (Full HD) | 82 PPI | 0.309 mm |
27 اینچ | 2560×1440 (QHD) | 109 PPI | 0.233 mm |
27 اینچ | 3840×2160 (4K UHD) | 163 PPI | 0.155 mm |
32 اینچ | 2560×1440 (QHD) | 92 PPI | 0.276 mm |
32 اینچ | 3840×2160 (4K UHD) | 137 PPI | 0.185 mm |
نحوه تفسیر:
PPI بالاتر → تصویر شارپتر
اندازه پیکسل کوچکتر → پیکسلها نامرئیتر
نکته عملی:
نیاز | انتخاب مناسب |
برای کار روزمره و وبگردی | 24″ Full HD یا 27″ QHD (0.23–0.27mm) |
برای طراحی و ادیت حرفهای | 27″ 4K یا 32″ 4K (0.15–0.18mm) |
برای بازی | 27″ QHD (0.23mm) با نرخ تازهسازی بالا |
زاویه دید مانیتور
زاویه دید مانیتور را میتوانیم محدودهای بدانیم که در آن تصویر مانیتور به خوبی برای بیننده قابل مشاهده است. برخی از سازندگان مانیتور این مفهوم را زاویهای تعریف میکنند که در آن شدت روشنایی تصویر به نصف حداکثر مقدار ممکن میرسد.
زاویه دید از یک طرف مانیتور تا طرف مقابل آن اندازهگیری میشود و بر روی صفحه نمایشگر یک مانیتور تخت حداکثر به 180 درجه میرسد، مانیتورهای پر کاربرد امروزی که غالباً با استفاده از پنلهای IPS و VA ساخته میشوند، زاویه دید 178 درجهای دارند.
برای حفظ حریم خصوصی در مانیتور لپتاپ، بهترین زاویه دید زاویه دید مستقیم (رو به رو) است، این بدان معنی است که صفحه نمایش باید به گونهای تنظیم شود که مرکز آن روبروی چشمان شما باشد و نیازی به خم کردن گردن یا چرخاندن سر برای دیدن تمام صفحه نباشد. همچنین، میتوانید از گلسهای پرایوسی (Privacy) که دید را از زوایای جانبی محدود میکنند، استفاده کنید. این گلسها معمولاً دید را از زوایای 30 تا 60 درجه محدود میکنند و از مشاهده محتوای صفحه توسط افراد کناری جلوگیری میکنند.
نرخ نوسازی تصویر (Refresh Rate)
به فرکانسی که تصویر در نمایشگر شما بهروزرسانی میشود نرخ تازهسازی میگویند. به طور مثال اگر فرکانس تازهسازی مانیتور شما ۱۲۰ هرتز باشد به این معنیست که تصویر مانیتور شما در هر ثانیه ۱۲۰ بار بهروز میشود. هر چه نرخ تازهسازی بیشتر باشد روی نمایشگر حرکت روانتری را خواهید داشت.
در مانیتورهای CTR قدیمی که نرخ نوسازی پایینتری دارند حتماً شاهد سوسو زدن نمایشگر بودید. به طبع نمایشگرهایی که نرخ بالاتری دارند دارای تصاویر پایدارتری هستند.
زمان پاسخ دهی مانیتور یا Response Time
مفهوم زمان پاسخگویی مانیتور به مدت زمانی اشاره دارد که طول میکشد تا رنگ نمایشگر تغییر کند. زمان پاسخ دهی مانیتور را بر حسب استاندارد مشخصی مانند تغییر رنگ پیکسلهای مانیتور از رنگ مشکی به سفید و مجدداً به مشکی یا تغییر رنگ از یک درجه مشخص رنگ خاکستری به درجه متفاوتی از همان رنگ (GtG)= (Gray to Gray) و برحسب میلی ثانیه اندازهگیری میکنند.
زمان پاسخگویی مانیتور برای کاربران عادی که از کامپیوتر خودشان برای وبگردی، مشاهده فیلم و سریال یا استفاده از برنامههای مختلف استفاده میکنند اهمیت چندانی ندارد. در حقیقت بسیاری از مانیتورهای موجود در بازار حداقل زمان پاسخگویی برای این دسته از فعالیتها را برآورده میسازند.
اما زمانی که سرعت نمایش تصاویر روی مانیتور اهمیت پیدا میکند، زمان پاسخ مانیتور نیز به فاکتور مهمی تبدیل میشود. هرچه Response Time مانیتور کاهش یابد رنگ پیکسلها با سرعت بیشتری تغییر میکنند و شانس تجربه پدیده Ghosting نیز کاهش مییابد.
اگر به عنوان یک گیمر حرفهای میخواهید سریعترین کامپیوتر ممکن را خریداری کنید، نمیتوانید زمان پاسخگویی مانیتور را نادیده بگیرید. به همین دلیل در دنیای بازیهای آنلاین حرفهای معمولاً مانیتورهایی مورد استفاده قرار میگیرند که زمان پاسخگویی بسیار پایینی دارند.
تفاوت بین زمان پاسخدهی و نرخ تازهسازی
زمان پاسخدهی یا Response Time و نرخ تازهسازی یا Refresh Rate دو اصطلاح مهم در دنیای مانیتورها هستند که اغلب با هم اشتباه گرفته میشوند. هر دوی این مشخصات روی تجربه کاربری، به ویژه در بازیها و تماشای فیلم، تاثیرگذار هستند. اما چه تفاوتی بین این دو وجود دارد؟ بیایید با یک مثال ساده شروع کنیم.
فرض کنید میخواهید یک مسابقه اتومبیلرانی را در تلویزیون تماشا کنید.
زمان پاسخدهی
این مشخصه نشان میدهد که یک پیکسل در مانیتور چقدر زمان نیاز دارد تا از یک رنگ به رنگ دیگر تغییر کند. در مثال مسابقه اتومبیلرانی، زمان پاسخدهی پایین باعث میشود که حرکت سریع اتومبیلها روانتر نمایش داده شود و کمتر شاهد تاری حرکت باشیم. این یعنی شما میتوانید جزئیات بیشتری از مسابقه را ببینید و از هیجان آن بیشتر لذت ببرید.
نرخ تازهسازی
این مشخصه به تعداد دفعاتی که تصویر در هر ثانیه بهروزرسانی میشود، اشاره دارد. به عبارت دیگر، نرخ تازهسازی بالاتر به معنای نمایش تصاویر بیشتر در هر ثانیه است. در مثال مسابقه اتومبیلرانی، نرخ تازهسازی بالا باعث میشود که تصاویر روانتر و بدون لرزش نمایش داده شوند. این یعنی شما میتوانید حرکت اتومبیلها را با دقت بیشتری دنبال کنید و از تجربه تماشای مسابقه لذت بیشتری ببرید.
پس تفاوت اصلی این دو چیست؟
زمان پاسخدهی به روان بودن حرکتها و کاهش تاری تصویر مربوط میشود.
نرخ تازهسازی به تعداد تصاویر نمایش داده شده در هر ثانیه و کاهش لرزش تصویر مربوط میشود.
نمایش زمان پاسخ دهی مانیتور و نرخ نوسازی تصویر در مشخصات یک مانیتور گیمینگ
مثال دیگری برای درک بهتر:
تصور کنید در حال بازی یک گیم شوتر اول شخص هستید. زمان پاسخدهی پایین به شما کمک میکند تا دشمنان متحرک را با وضوح بیشتری ببینید و سریعتر به آنها شلیک کنید. از طرف دیگر، نرخ تازهسازی بالا باعث میشود که حرکتهای شما در بازی روانتر و بدون لرزش نمایش داده شود و شما بتوانید با دقت بیشتری هدفگیری کنید.
در واقع، زمان پاسخدهی و نرخ تازهسازی مکمل یکدیگر هستند. هر دوی این مشخصات برای داشتن یک تجربه کاربری روان و لذتبخش مهم هستند. اما بسته به نوع استفاده شما از مانیتور، اهمیت هر یک از این مشخصات متفاوت خواهد بود.
به عنوان مثال:
گیمرها: به زمان پاسخدهی پایین و نرخ تازهسازی بالا نیاز دارند تا بتوانند با دقت و سرعت بیشتری بازی کنند.
طراحان گرافیک: به زمان پاسخدهی پایین و رنگهای دقیق نیاز دارند تا بتوانند جزئیات تصاویر را به خوبی مشاهده کنند.
کاربران عادی: برای کارهای روزمره مانند مرور وب و تماشای فیلم، به زمان پاسخدهی و نرخ تازهسازی متوسط نیاز دارند.
در نهایت، انتخاب بهترین مانیتور به نیازها و بودجه شما بستگی دارد. قبل از خرید، حتما مشخص کنید که میخواهید از مانیتور برای چه کاری استفاده کنید و سپس بر اساس آن، مانیتوری با مشخصات مناسب انتخاب کنید.
نکات مهم:
زمان پاسخدهی معمولاً با واحد میلیثانیه (ms) اندازهگیری میشود. هرچه این عدد کمتر باشد، زمان پاسخدهی بهتر است.
نرخ تازهسازی معمولاً با واحد هرتز (Hz) اندازهگیری میشود. هرچه این عدد بیشتر باشد، نرخ تازهسازی بهتر است.
نوع پنل مانیتور نیز بر روی زمان پاسخدهی و نرخ تازهسازی تاثیرگذار است. پنلهای TN معمولاً زمان پاسخدهی پایینتری دارند، اما رنگهای آنها به اندازه پنلهای IPS و VA دقیق نیست.
تست میزان زمان پاسخگویی مانیتور
برای اطمینان از زمان پاسخگویی یک مانیتور، میتوانید از ابزارهایی استفاده کنید که برای تست تاخیر مانیتور طراحی شدهاند. وب سایتهای Eizo و Testufo به ترتیب ابزارهایی را برای مقایسه و تست زمان پاسخ مانیتور در دسترس ما قرار دادهاند.
انواع پورت مانیتور و کارت گرافیک
پورت یا درگاه (Port) محلی برای اتصال کابلهای مختلف به قطعات سخت افزاری مورد استفاده قرار میگیرد. این پورتها به عنوان پورتهای ارتباطی شناخته میشوند که مسئول ارتباط بین کامپیوتر و دستگاههای دیگر هستند.
پورت VGA
رابط ویجیای، مخفف آرایهی گرافیکی ویدئویی (video graphics array) است و یک رابط ویدئویی آنالوگ است که به طور گسترده در مانیتورهای قدیمی استفاده می شود. این پورت شامل یک کانکتور 15 پین با سه ردیف پنج پین است. VGA از وضوح تا 640 در 480 پیکسل پشتیبانی میکند و حداکثر رزولوشن پورت های VGA معمولا 1536*2048 پیکسل است امروزه این پورت حذف شده است و در تجهیزات جدید وجود ندارد، پورت VGA امروزه هم در مانیتور LEDو LCD وجود دارد اما کیفیت تصویر را کم میکند.
پورت DVI
DVI مخفف رابط بصری دیجیتال (digital visual interface) است و این رابط ویدیویی، دیجیتال است که در انواع مختلفی ارائه میشود. پورت DVI از سیگنالهای آنالوگ و دیجیتال پشتیبانی میکند. کانکتورهای DVI میتوانند رزولوشنهای بالاتری نسبت به VGA، از 640 در 480 تا 2560 در 1600 پیکسل، انتقال دهند.
و به طور کلی سه نوع پورت DVI وجود دارد که شامل موارد زیر میشود:
- پورت DVI – A (آنالوگ)
- پورت DVI – D (دیجیتال)
- پورت DVI – I (دیجیتال و آنالوگ)
در هنگام خرید کابل به سازگار بودن مانیتور یا ویدئو پروژکتور با انواع این پورت دقت کنید چون از لحاظ پین با هم سازگار نیستند.
پورت HDMI
HDMI یکی دیگر از انواع پورت نمایشگر است که مخفف عبارت رابط چند رسانهای وضوح بالا (High definition multimedia interface) است و احتمالا پرکاربردترین رابط سیگنال HD برای انتقال صدا و تصویر با کیفیت بالا از طریق یک کابل واحد است. با پیشرفت تکنولوژی و آمدن ورژنهای جدیدتر سعی شده تا سرعت انتقال تصویر و کیفیت انتقال تصویر و صدا بهبود پیدا کند. مثلا در HDMI 1.4 نسبت به HDMI 2 ، می توان تصاویر 4K را با نرخ تازه سازی بیشتر از 30 هرتز انتقال داد.
Refresh rate | Resolution | HDMI Version |
30 هرتز | 4K | HDMI 1.4 |
60 هرتز | 4K | HDMI 2 |
مثلاً اگر ویدئویی 4K داشته باشید که با فریم ریت 60 هرتز گرفته شده باشد، با HDMI ورژن 2 همانگونه که هست میتوانیم ببینید اما در HDMI ورژن 1.4 با نرخ تازه سازی کمتری ویدئو را مشاهده خواهید کرد و این موضوع بر تجربه کاربری بهتر تاثیرگذار است.
در مورد انتخاب کابل HDMI به این موضوع هم باید توجه کنید که زمانیکه کابل HDMI را انتخاب میکنید و میخواهید به پورت HDMI از ورژن 2.1 بزنید، باید دقت کنید که سوکت کابل شما از ورژن 2.1 پشتیبانی کند.
پورت HDMI هم صدا و هم تصویر را انتقال می دهد.
- قابلیت دریافت و ارسال داده با سرعت 100 مگابیت بر ثانیه
- سازگار با ویدئوی 4K در فرکانس 144 هرتز
- سازگار با ویدئوی 8K در فرکانس 165 هرتز با فشرده سازی نمایشگر
- رزولوشن بالاتر و نرخ تازهسازی بالاتر
- ویدئو برای A/V تجاری یا سیستمهای صوتی و تصویری
پورت Display port
نسل جدید از پورتهای مانیتور به نام Display port شناخته میشوند. این مدل پورتهای مانیتور در دو سایز معمولی و Mini و دو ورژن 1.4 و 2 روانه بازار شد. دیسپلی پورت نسبت به HDMI تکنولوژی جدیدتری است و به همین دلیل سرعت انتقال اطلاعات آن نسبت به پورت HDMI بسیار بالاتر است. همچنین کیفیت تصاویر در این مدل پورت بهتر است. این نوع پورت دارای رزولوشن و نرخ تازهسازی بالایی است و برای بازیها و برنامههای چندرسانهای گزینه مناسبی است.
پورت تاندربولت (Thunderbolt)
تاندربولت نوعی از فناوری سختافزاری است که توسط اینتل و اپل توسعه یافته است و از کانکتور 24 پین USB نوع C استفاده میکند. این پورت برای انتقال داده با سرعت بالا تا 40 گیگابیت بر ثانیه و کیفیت تصویر عالی محبوب است، تاندربولت 3 سریعترین فناوری USB موجود در مقایسه با USB نوع C سنتی است که حداکثر انتقال 10 گیگابیت بر ثانیه را دارد. دقت کنید از لحاظ ظاهری هیچ فرقی بین پورت Thunderbolt و پورت USB تایپ سی وجود ندارد.
پورت USB-C
سه نوع مختلف پورت USB فعلاً وجود دارد A و B و C که به نام تایپ ای و تاپ بی و تایپ سی مشهو هستند. تایپ A همان است که در همه جا می بینید مستطیلی افقی و تایپ B را در پشت دستگاه پرینتر می بینید و مربع شکل است و تایپ C همان است که در تلفن همراه های جدید است و به شکل مستطیلی کوچک که گوشه هایش گرد شده است، در دستگاههای جدیدتر به خاطر اندازهی کوچک، سرعت انتقال داده بیشتر و توانایی حمل تا 240 وات برق، از USB-C استفاده میشود. این نمونه از انواع پورت USB یکی از انواع پورت مانیتور است که میتواند ویدئوهای 4K و 8K را نیز منتقل کند.
از USB-C برای شارژ لپتاپ هم استفاده می شود ولی باید دقت کنید که Power Delivery روی پورت نوشته شده باشد.